🔹Εἰσήγηση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου  Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας (Γ.Ο.Χ.)  κ. Χρυσοστόμου στὴ σύναξη κληρικῶν στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Νικολάου Ἀχαρνῶν

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ πατέρες καὶ ἀδελφοί,

Καλή, εὐλογημένη καὶ καλλίκαρπη νέα χρονιά!

Σᾶς καλωσορίζω στὴν καθιερωμένη σύναξη τῆς ἱερατικῆς οἰκογένειας τῆς Μητροπόλεως μας, ἡ ὁποία μὰς δίνει τὴν δυνατότητα νὰ συζητήσουμε ἐκ τοῦ σύνεγγυς διάφορα θέματα τῆς ἐπικαιρότητας καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς διακονίας, μὲ σκοπό τὸν σχηματισμὸ καὶ τὴν τήρηση μιᾶς ἑνιαίας πνευματικῆς γραμμῆς. Ἡ κοινὴ αὐτὴ πορεία εἶναι ὅ,τι ἀκριβῶς ἔχει ἀνάγκη τὸ ποίμνιο ποὺ κληθήκαμε νὰ διακονοῦμε, προκειμένου νὰ μὴν διαταράσσεται ἡ ἀσφάλεια ποὺ νιώθουν οἱ πιστοὶ ἐντός τῆς Μητέρας Ἐκκλησίας.

Τὸ θέμα τῆς σημερινῆς μας σύναξης, ὅπως ἤδη ἔχετε πληροφορηθεῖ, ἀφορᾶ τὴν χριστιανικὴ ἀντιμετώπιση τοῦ ἐπί ἑνάμιση χρόνο φλέγοντος ζητήματος τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ. Δὲν θὰ μποροῦσε, ἄλλωστε, νὰ εἶναι διαφορετικό, δεδομένου ὅτι σὲ πολλὲς περιπτώσεις οἱ συζητήσεις περὶ αὐτοῦ ξεπερνοῦν χρονικὰ -καὶ ποιοτικὰ- τὶς συζητήσεις μας περὶ τῶν ζητημάτων τῆς προσωπικῆς μας μετάνοιας καί σωτηρίας. Ἄραγε πρὸς ὄφελος τῆς ψυχῆς μας; Αὐτὸ δύναται νὰ τὸ κρίνει ὁ καθένας μόνος του.

Ἄς πάρουμε, ὅμως, τὰ πράγματα ἀπὸ τὴν ἀρχή.

Τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2020 βιώσαμε μια ἀπότομη ἀλλαγὴ τῆς καθημερινότητας μας ἐξαιτίας τῆς ἐμφάνισης καὶ στὴν χώρα μας μίας νέας ἀσθένειας, αὐτῆς τοῦ κορωνοϊοῦ, ἥ ἀλλιῶς COVID-19. Ἰδίως τὸν πρῶτο καιρό, ἡ ἄγνοια τοῦ μεγέθους τοῦ κακοῦ, ἡ δραματοποίηση τῆς ἀσθένειας ἀπὸ τὰ Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης καὶ τὰ αὐστηρώτατα καὶ, συνάμα, παράξενα μέτρα τῆς Πολιτείας προξένησαν ἕνα βαρὺ κλίμα ἀβεβαιότητας καὶ φόβου στὴν πλειονότητα τῆς ἐλληνικῆς κοινωνίας, τὸ ὁποῖο, δυστυχῶς, ἀκόμη καὶ ἑνάμιση χρόνο μετά -μέχρι σήμερα δηλαδή- ὑφίσταται.

 Στὴν παροῦσα ὁμιλία δὲν πρόκειται νὰ ἐστιάσω στὸ ἄν ἡ ἀσθένεια αὐτὴ ὀφείλεται σὲ κάποια νυχτερίδα, ἤ στὰ σχὲδια ὁρισμένων σκοτεινῶν προσώπων, διότι κάτι τέτοιο δὲν θὰ προσέθετε σημαντικές πληροφορίες στὸ ταμείο τῶν γνώσεων μας. Οὕτως ἤ ἄλλως δὲν χρειαζόμασταν τὸν κορωνοϊὸ γιὰ νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅτι κάποιοι ἐχθρεύονται καὶ ἐλέγχουν τὴν ἀνθρωπότητα.

Ἐπίσης, δὲν θὰ ἐστιάσω οὔτε στὴν ἄδικη συμπεριφορὰ τῆς Πολιτείας εἰς βάρος τῆς Ἐκκλησίας. Κάθε ἐνδιαφερόμενος δύναται νὰ ἀνατρέξει στὸ διαδίκτυο καὶ νὰ μάθει τὴν ἄποψη μας. Μάλιστα, εὔκολα θὰ διαπιστώσει κανεὶς ὅτι δὲν διστάσαμε νὰ ἐλέγξουμε παρρησίᾳ τὴν συμπεριφορὰ αὐτή, τὴν σκόπιμη συμπεριφορά, ἡ ὁποία ἔφερε τὰ ἴσως ἐπιθυμητὰ γιὰ τὴν Πολιτεία ἀποτελέσματα∙ τὴν μείωση τῆς ἐμπιστοσύνης τῶν πολιτῶν ἀπέναντι στὴν ἀρχὴ τοῦ τόπου, τὴν συνακόλουθη ὑιοθέτηση συνωμοσιολογικῶν θεωριῶν καὶ, τελικά, τὴν μεγάλη διαίρεση, ἡ ὁποία πάντοτε εὐνοεῖ τὴν διακυβέρνηση.

 Ἐπιπλέον δε, δὲν θὰ ἐπικεντρώσω τὴν ὁμιλία μου στὸ ἂν τὰ ἐμβόλια εἶναι ἡ μόνη λύση γιὰ τὴν προστασία τῆς δημόσιας ὑγείας, στὸ ἂν περιέχουν μικροτσὶπ, στὸ ἂν ἀλλοιώνουν τὸ DNA ἤ ἀποτελοὺν πηγὴ εὔκολου πλουτισμοῦ μεγάλων ἑταιρειῶν.

Βλέπετε, ἀγαπητοὶ μου πατέρες, ὅπως ὅλοι σας, ἔτσι κὶ ἐγώ, δὲν εἶμαι οὔτε γιατρός, οὔτε ἐπιδημιολόγος, οὔτε καὶ πολιτικὸς ἀναλυτής, σύμφωνα μὲ τὴν τὰση τῆς ἐποχῆς. Ὁ Δεσπότης Χριστὸς μοῦ φόρεσε ἀρχικὰ τὸ πετραχήλι καὶ ὕστερα τὸ μαρτυρικὸ ὡμοφόριο καὶ δίνοντας μου δύο δηνάρια, τὴν Παλαιά καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη -καὶ ὄχι τὶς ἐπιστημονικὲς καὶ πολιτικο-αναλυτικὲς ἰστοσελίδες- μοῦ εἶπε: Χρυσόστομε, τὸν ἄνθρωπο τὸν ταλαιπωρημένο ἀπὸ τὶς ἀμαρτίες, τὸν ἐτοιμοθάνατο διαβάτη τοῦ βίου, πάρ’ τον, φρόντισε τον καὶ στεῖλε τον ὑγιὴ ξανὰ σὲ ἐμένα. Ἐπειδή, λοιπόν, κλήθηκα -ὅπως κὶ ἐσεῖς ἄλλωστε- ἰατρὸς κατὰ παθῶν καὶ ὄχι κατὰ τοῦ κορωνοϊοῦ -για τὸν ὁποῖο καὶ τὶς λοιπὲς ἀσθένειες ἀρκοῦμαι στὸ Ἱερὸ Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου- θὰ ἐστιάσω στὴν μεγάλη ἐπιτυχία τοῦ κορωνοϊοῦ.

Πράγματι, ὁ κορωνοϊὸς σημείωσε μία σημαντικὴ ἐπιτυχία: κατάφερε νὰ ἀποκαλύψει μὲ τὸν πλέον ἄμεσο τρόπο τὰ κενά τῆς ψυχῆς μας. Ἡ ἀποκάλυψη αὐτὴ γιὰ τὸν κάθε πνευματικὸ, δὲν εἶναι παρὰ μία συμβολὴ στὸ ποιμαντικὸ καὶ θεραπευτικὸ ἔργο. Εἶναι ἡ τέλεια διάγνωση τῆς ἀσθένειας, ἡ ὁποία μᾶς βοηθάει νὰ ὁρίσουμε τὴν κατάλληλη φαρμακευτική ἀγωγή.

 Ἐνόψει κορωνοϊοῦ, μασκοφόροι καὶ μὴ μασκοφόροι Χριστιανοὶ -ὁ λόγος ἀφορᾶ μόνο τοὺς Χριστιανοὺς- ἀφαίρεσαν τὶς ψυχικὲς μάσκες καὶ ἐπέδειξαν ποικιλία δυσάρεστων συμπεριφορῶν, ποὺ θὰ μπορούσαμε νὰ χωρίσουμε σὲ δύο μεγάλα «στρατόπεδα», τοὺς χλιαρούς καὶ τοὺς πέραν τοῦ μετρίου ἀντιστασιακούς.

 Στὴν πρώτη περίπτωση εἴδαμε Χριστιανοὺς να τάσσονται μὲ παρρησία ὑπὲρ τοῦ κλείσιμου τῶν Ναῶν, νὰ ἐπιτίθονται καὶ νὰ ἐκδιώκουν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἀδελφοὺς μας οἱ ὁποίοι δὲν συμβιβάζονται μἐ τὴν τήρηση τῶν μἐτρων προστασίας καὶ νὰ ὑποστηρίζουν ὅτι οἱ ἀνεμβολίαστοι δὲν πρέπει νὰ εἰσέρχονται στὸν Ναό. Ἐπίσης, εἴδαμε τὸ ἀκραῖο ἐκεῖνο φαινόμενο, ἄνθρωποι μας νὰ ζητοῦν νὰ προσέλθουν πρώτοι στὸ Ποτήριο τῆς Ζωῆς γιὰ νὰ μὴν κολλήσουν τὸν ἰό.

  Στὴν δεύτερη περίπτωση, εἴδαμε ἀνθρώπους νὰ πιστεύουν -ἀκόμη καὶ μετὰ ἀπὸ τόσους θανάτους- ὅτι δὲν ὑφίσταται κὰν αὐτὴ ἡ ἀσθένεια καὶ μάλιστα μὲ πεῖσμα νὰ δηλώνουν τὴν ἄποψη τους σὲ ἀνθρώπους ποὺ εἴτε θρήνησαν ἀγαπημένα τους πρόσωπα, εἴτε οἱ οἰκεῖοι τους ταλαιπωρήθηκαν γιὰ ἀρκετὲς ἡμέρες στὴν μονάδα ἐντατικῆς θεραπείας. Εἴδαμε ἀνθρώπους νὰ ταυτίζουν τὴν τήρηση τῶν μέτρων προστασίας, ἰδιαίτερα δὲ τὴν χρήση τῆς μάσκας, μὲ προδοσία πίστεως. Εἴδαμε, ἐπίσης, Χριστιανοὺς νὰ ξοδεύουν πολὺ χρόνο ἐξερευνῶντας συνωμοσιολογικὲς ἰστοσελίδες, νὰ ἐπιτίθονται κατὰ ἐμβολιασμένων ἀδελφῶν μας καὶ -τὸ χειρότερο ὅλων- νὰ ἐλέγχουν, ἤ νὰ μιλοῦν μὲ ἀπαξίωση γιὰ τὴν στάση τῶν Ἀρχιερέων καὶ ἐν γένει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.

 Ἀπὸ ὅ,τι φάνηκε ἀδελφοί μου, ἀποδειχθήκαμε πολὺ εὐσεβιστές, πολὺ τυπολάτρες.

 Τὴν ὤρα ποὺ ἔγραφα ὅλα αὐτά, μὲ πολῦ στεναχώρια ἀπόρησα: πού πάμε; Τί σχέση ἔχουν ὅλα αὐτὰ μὲ τὸ ὀρθόδοξο χριστιανικὸ πνεῦμα; Αὐτὸ τὸ παράδειγμα μὰς ἄφησε ὁ Σταυρωθεὶς Χριστός;

  Σὲ καμία περίπτωση, ἀδελφοί μου.

Ὅπως ἀνέφερα προηγουμένως, ὁ Χριστὸς ἔδωσε σὲ μένα καὶ στὸν κάθε κληρικὸ τὰ δύο δηνάρια τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὥστε μὲ αὐτὰ νὰ περιθάλπουμε τὸ ποίμνιο ποὺ ὑπηρετοῦμε. Τὰ δύο ἱερὰ αὐτὰ βιβλία, μᾶς παρέχουν σημαντικά διδάγματα γιὰ τὴν συμπεριφορὰ ποὺ ὡς χριστιανοὶ ὀφείλουμε νὰ ἐπιδεικνύουμε τόσο σὲ δύσκολες συνθήκες, ὅπως μία πανδημία, ὅσο καὶ σὲ κάθε ἄλλη περίσταση τοῦ βίου. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, πρέπει πρωτίστως νὰ τὰ κάνουμε προσωπικὸ βίωμα καὶ ἔπειτα νὰ ρυθμίζουμε σύμφωνα μὲ αὐτὰ τὴν συμπεριφορὰ τοῦ ποιμνίου.

Ἐπέλεξα νὰ παραθέσω στὴν παροῦσα ὁμιλία μόνο λίγα σημεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τὰ ὁποία, ἄν καὶ γνωστὰ σὲ ὅλους μας, θεωρῶ πολὺ σημαντικὸ νὰ θυμηθοῦμε καὶ νὰ προσέξουμε.

 Ἀρχικά, ἔχουμε τὴν ἱστορία τῶν Νινευιτῶν. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ, ἐξαιτίας τῆς ἀμαρτίας τους, κινδύνευαν νἀ ἀφανιστοῦν. Ὅταν, ὅμως, ὁ Ἰωνάς τοὺς προειδοποίησε γιὰ τὴν συμφορὰ ποὺ ἐπρόκειτο νὰ πάθουν, ἐκείνοι εὐθὺς μετανόησαν, καὶ ὅλοι ἑνωμένοι νήστεψαν καὶ ἔκλαψαν γιὰ τὶς ἀμαρτίες τους. Δὲν ἀναλώθηκαν σὲ ἄσκοπες διαμάχες, ἄλλὰ φρόντισαν γιὰ τὸ κοινὸ καλὸ καὶ ὁ Κύριος τοὺς εὐλόγησε καὶ ἀπέστρεψε τὸν θυμό Του.

Σχετικὰ μὲ τὸ πνεῦμα τῆς φιλαδελφίας καὶ τῆς ἑνωμένης ἀντιμετώπισης κάθε κακοῦ, ὁ σοφὸς Σολομὼν διδάσκει στὶς παροιμίες του: ἀδελφὸς ὑπὸ ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις ὀχυρά. Σὲ μία περίοδο ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας βάλλεται ἀπὸ παντοῦ, δὲν πρέπει νὰ εἶναι καλὰ ὀχυρωμένη; Ὁ Σολομὼν μᾶς παρέχει ἀπλόχερα τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο θὰ καταστήσουμε τὸ τεῖχος τῆς Ἐκκλησίας ἀπροσπέλαστο γιὰ κάθε ἐξωτερικό ἐχθρό. Ὁ τρόπος αὐτὸς δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὴν ἀλληλοβοήθεια καὶ τὴν ἀλληλοκατανόηση. Ἐπιτρέπεται, πατέρες μου, νὰ ἀπουσιάζει ἡ ἀλληλοβοήθεια στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅπου πάντες εἴμαστε «σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους», κατὰ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο;  Τί ὄφελος θὰ ὑπήρχε ἄν τὰ δύο χέρια τοῦ ἴδιου σώματος ἦταν μαλωμένα   μεταξὺ τους; Ἄς σκεφτοῦμε καὶ Ἄς κάνουμε τὴν ἀναλογία.

 Ὅσον ἀφορᾶ δὲ στὴν παρορμητικὴ συμπεριφορὰ ποὺ ὀφείλεται στὸν ἄμετρο ζῆλο, ὁ Χριστὸς εἶναι ξεκάθαρος. Ὅταν ὁ Πέτρος παρακινημένος ἀπὸ ζῆλο ἔβγαλε τὸ μαχαίρι καὶ ἔκοψε τὸ αὐτὶ τοῦ Μάλχου, ὁ Χριστὸς τὸν ἐπέπληξε λέγοντας του νὰ βάλει πίσω τὸ μαχαίρι. Μάλιστα, στὴ συνέχεια, δείχνοντας τὴν ἀνεξικακία Του, θεράπευσε τὸν ὑπηρέτη τοῦ ἀρχιερέως. Μὲ τὸν τρόπο αὐτό, ἔδωσε στὸν Πέτρο τὸ ἴδιο μάθημα ποὺ εἶχε δώσει λίγους αἰῶνες νωρίτερα καὶ στὸν Προφήτη Ἡλία, ὅπως διαβάζουμε στὸ τρίτο βιβλίο τῶν Βασιλειῶν∙ ὁ Θεὸς δὲν βρίσκεται οὔτε στὸν κραταιὸ ἄνεμο, οὔτε στὸν σεισμό, οὔτε στὴ φωτιά. Ὁ Θεὸς βρίσκεται καὶ ἀναπαύεται στὴν λεπτὴ αὔρα,στὸν ἄνθρωπο ὁ ὅποῖος διαχειρίζεται δύσκολες καταστάσεις τηρῶντας τὶς ἰσορροπίες, βαδίζοντας στὴ μέση καὶ βασιλικὴ ὁδό∙ στὸν ἄνθρωπο ποὺ φεύγει καὶ ἀφήνει πίσω του τὸ στίγμα τῆς εἰρήνης.

 Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς, συγκριτικὰ μὲ τὸν ὑπέρμετρο ζηλωτή, δύναται νὰ ἀντισταθεῖ μὲ μεγαλύτερη ἐπιτυχία ἐνάντια στὸ κακό, διότι βλέπει καθαρά καὶ ὥριμα. Λέμε πολλοὶ ὅτι ἡ παγκοσμιοποίηση τρέχει μὲ ραγδαίους ρυθμοὺς καὶ ἔρχεται γιὰ νὰ ἰσοπεδώσει τὴν ἰδιοπροσωπία κάθε ἔθνους καὶ νὰ δημιουργήσει τὴν παγκόσμια θρησκεία καὶ ὅτι ὁ κορωνοϊὸς συμβάλλει ἐν μέρει σὲ αὐτὴ τὴν ἐξέλιξη. Ὅλα αὐτὰ εἶναι ἀλήθεια. Ὡστόσο, ἄν καὶ τὰ λέμε, δυσκολευόμαστε νὰ κατανοήσουμε ὅτι γιὰ νὰ πετύχει ὅλο αὐτὸ τὸ ὀργανωμένο σκοτεινὸ σχέδιο δεκαετιῶν, τηρήθηκε αὐστηρὰ μία κοινὴ γραμμή, βασισμένη στὴν πειθαρχία. Ἀπόδειξη αὐτοῦ εἶναι τὰ λόγια τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος λέει: «κάθε βασίλειο, ἄμα χωριστεῖ σὲ ἐχθρικὰ μέρη, ἐρημώνεται∙ καὶ κάθε πόλη ἤ οἰκία ἅμα χωριστεῖ σὲ παρατάξεις, θὰ διαλυθεῖ». Τὸ γεγονὸς, λοιπόν, ὅτι ἡ παγκοσμιοποίηση ὑφίσταται καὶ ἐξελίσσεται ῥαγδαῖα, ὑποδηλώνει τὴν ἑνότητα τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων. Σκεφθεῖτε, τώρα,  πόσο ὑστεροῦμε ἑμεῖς σὲ ὀργάνωση. Ἀντιτασσόμαστε στοὺς ἐχθροὺς τῆς πίστεως, σὲ ἐκείνους ποὺ μας φύτεψαν τὸν κορωνοϊό, στὴ Πολιτεία ποὺ μᾶς ἔκλεισε τὶς Ἐκκλησίες καὶ ἀντὶ νὰ προβάλουμε ἑνωμένη ἀντίσταση, φθάσαμε στὸ σημεῖο νὰ κατακρίνουμε καὶ αὐτὲς ἀκόμη τὶς πολὺ ἰσορροπημένες καὶ ὑπεύθυνες ἀποφάσεις τῆς Ἁγίας καὶ Ἱεράς Συνόδου. Φανταστεῖτε τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους νὰ ξεσηκώνονταν καὶ νὰ κατέκριναν τὸν Διδάσκαλο τους. Δὲν θὰ ὕπήρχε ἡ Ἐκκλησία. Φανταστεῖτε, πάλι, τοὺς πρώτους Χριστιανούς νὰ μὴν ἔδιναν βάση στοὺς Ἀποστόλους καὶ τοὺς Ἱερεῖς τους. Θα εῖχε γίνει ἡ Ἐκκλησία ἔρμαιο τῶν αἰρέσεων. Τὸ γεγονός ὅτι ἡ Ἐκκλησία συνεχίζει ἔως σήμερα τὴν δισχιλιετὴ λυτρωτικὴ πορεία της, ὀφείλεται πρωτίστως στὴν Χάρη καὶ τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ δευτερευόντως στὸ συνοδικὸ σύστημα τὸ ὁποῖο ἐκφράζει τὸ Θεῖο Θέλημα.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Δὲν γίνεται νὰ θεωροῦμε τοὺς ἑαυτούς μας ἐκφραστὲς τῆς ἀγάπης καὶ νὰ ἀντιμετωπίζουμε Χριστιανούς, ἐμβολιασμένους ἤ μή, μὲ ἐμπάθεια, συμπεριφερόμενοι ὡς πιστοὶ ὀπαδοὶ τοῦ τάδε συστημικοῦ, πληρωμένου δημοσιογράφου, ἥ τοῦ δεῖνα γιατροῦ ὁ ὁποῖος ἀντιστέκεται στὸ σύστημα διότι ἐνδεχομένως τὸ σύστημα νὰ τὸν ἀπέρριψε. Ἡ ἄποψη κάθε ἀνθρώπου μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι πάντοτε καλοδεχούμενη, ὁπωσδήποτε ὅμως εἶναι σεβαστὴ.  Πολὺ περισσότερο δὲ, εἶναι σεβαστὴ ἡ ἄποψη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τῆς πηγῆς ἀπὸ ὅπου οἱ πιστοὶ ἀντλοῦν τὸν πλοῦτο τῶν χαρισμάτων τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἡ ἄποψη τῆς εἶναι ἡ δισχιλιόχρονη ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ: «Ἀγαπάτε ἀλλήλους».

   Ἔχουμε ἱερὸ χρέος νὰ ἐνισχύουμε ὁ ἔνας τὸν ἄλλο, νὰ συμπάσχουμε μὲ τὸν πόνο τοῦ συνανθρώπου μας, νὰ τὸν προστατεύουμε. Καὶ ἄν κάποιος ἔχει κάνει τὸ ἐμβόλιο, νὰ εὐχόμαστε νὰ εἶναι καλά. Καὶ ἄν κάποιος δὲν ἔχει κάνει τὸ ἐμβόλιο, πάλι νὰ εὐχόμαστε νὰ εἶναι καλά. Ἐκεῖνος δὲ ποὺ ἔχει διαφορετική ἄποψη, ἄς τὴν κρατήσει γιὰ τὸν ἑαυτό του, διότι κανεὶς δὲν ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἐπεμβαίνει στὴν σωματικὴ ἀκεραιότητα οὐδενός ἀνθρώπου.

Συμπερασματικά, ἡ χριστιανικὴ ἀντιμετώπιση τοῦ κορωνοϊοῦ, τῶν συναφῶν του καὶ κάθε δύσκολης περίστασης συνοψίζεται στὴν λιτὴ καὶ περιεκτικὴ φράση τοῦ Παύλου: «νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακὸν». Τὸ ἀγαθό στὴν προκειμένη περίπτωση ἐκφράζεται μέσω τῆς ἑνότητας, τῆς ὅμοψυχίας καὶ τῆς ἀγάπης. Ἑμεῖς, ὡς κληρικοὶ, αὐτὰ πρέπει νὰ κάνουμε βίωμα, σὲ αὐτὰ νὰ ἐντρυφήσουμε καὶ ὕστερα αὐτὰ νὰ μεταφέρουμε στὸ ποίμνιο, διότι αὐτὰ ἔχει ἀνάγκη τὸ ποίμνιο. Δὲν ἔχουμε τὴν «πολυτέλεια» νὰ εἴμαστε διχασμένοι.

Αἰσθάνομαι στὸ σημεῖο αὐτὸ τὴν ἀνάγκη νὰ ἀναφερθῶ στοὺς προγόνους μας, τοὺς ἤρωες τοῦ 21′. Τὰ αἵματα τους ἀπαιτοῦν ἀπὸ ἑμᾶς ἀφενός νὰ μιμηθοῦμε τὸ θυσιαστικό τους πνεῦμα γιὰ νὰ διατηρήσουμε ζωντανό ὅ,τι μὲ ἀγάπη μᾶς παρέδωσαν, ἀφετέρου νἀ μὴν ἐπαναλάβουμε τὸ μεγάλο λάθος ποὺ ἀποτέλεσε γιὰ αὐτοὺς πηγὴ ὀδύνης. Τὸ λάθος αὐτὸ ἦταν ἡ διχόνοια∙ ἕνας ἐμφύλιος πόλεμος μέσα στὸν πόλεμο κατὰ τῶν Ὀθομανῶν, ἕνα σαράκι ποὺ παρὰ λίγο νὰ ματαίωνε ἐξ ὁλοκλήρου κάθε ἐπιτυχία τῆς ἑνωμένης ἐπανάστασης.

 Θὰ κλείσω τὴν παρούσα ὁμιλία, ἀφήνωντας κάποιον πιὸ ἔμπειρο νὰ μιλήσει. Πρόκειται γιὰ τὸν Γέρο τοῦ Μοριᾶ, τὸν στρατηγὸ ποὺ θυσίασε τὴ ζωή του γιὰ νὰ ζήσουμε ἑμεῖς μιὰ καλύτερη ζωή:

«Εἰς τὸν πρῶτο χρόνο τῆς Ἐπαναστάσεως εἴχαμε μεγάλη ὁμόνοια καὶ ὅλοι ἐτρέχαμε σύμφωνοι. Ἐὰν αὐτὴ ἡ ὁμόνοια ἐβαστοῦσε ἀκόμη δύο χρόνους, ἠθέλαμε κυριεύσει καὶ τὴν Θεσσαλία καὶ τὴν Μακεδονία, καὶ ἴσως ἐφθάναμε καὶ ἔως τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἀλλά δὲν ἐβάσταξε! Καὶ τοῦτο ἐγίνετο, ἐπειδή δὲν εἴχαμε ἕνα ἀρχηγὸ καὶ μίαν κεφαλή.Ὅταν προστάζουνε πολλοί,τότε τὸ σπίτι δεν χτίζεται οὔτε τελειώνει».

   Πατέρες μου, εὔχομαι ἡ παροῦσα ὁμιλία νὰ ἀποτελέσει γιὰ ὅλους μας ἀφορμὴ προβληματισμοῦ, καὶ ἐπιθυμίας νὰ ἐργαστοῦμε ἑνωμένοι σὰν μια γροθιά. Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο, ὁ δίκαιος ἀγώνας τοῦ καθενός θὰ ἀποταμιεύσει γιὰ τὸν παράδεισο πλοῦτο πολύ. Μὲ τὸν τρόπο αὐτό, δὲν ἔχουμε νὰ φοβηθοῦμε κανένα κορωνοϊὸ ποὺ ἐπιχειρεῖ νὰ ταράξει τὴν ζωὴ μας.

Ἡ ἰσχὺς ἐν τῇ ἐνώσει! Εὐλογημένο τὸ νέο ἔτος!