Η βαρυσήμαντη ομιλία του Μητροπολίτη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου Προκοπίου κατά την Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, 1η Μαρτίου 2015:
Παναγιώτατε, Πάτερ καὶ Δέσποτα,

Σεβασμία τῶν Ἱερωτάτων ἁγίων Ἀρχιερέων χορεία,

Φιλέορτον Ἐκκλησίασμα,

Μετά τῆς προσηκούσης ἐξαιρετικῆς λαμπρότητος καὶ ὑπερπερισσείας πνευματικῆς εὐφροσύνης ἑορτάζει σήμερον ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν καὶ μνήμην ποιεῖται τῆς ἀναστηλώσεως τῶν ἁγίων καὶ σεπτῶν εἰκόνων εἰς τούς ἱερούς ναούς καί τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς τιμῆς αὐτῶν εἰς τήν λατρευτικήν ζωήν τῶν πιστῶν. Τοῦ θριαμβευτικοῦ τούτου γεγονότος προηγήθησαν μακροχρόνιοι ἀγῶνες καί αἱματηραί θυσίαι ἐναντίον τῆς εἰκο-νομαχικῆς λαίλαπος καὶ τῆς ἀμφισβητήσεως τῆς παραδοθείσης ἱερᾶς παρακαταθήκης. Ἐξ αὐτῶν ἀνεδείχθησαν οἱ Μάρτυρες καί οἱ Ὁμολογηταί τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως ἀπό ὅλας τὰς τάξεις τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος, οἱ ὁποῖοι, συνετοί καί συνεπεῖς «ζηλωταί ὑπάρχοντες τῶν πατρικῶν παραδόσεων» (Γαλ. 1, 14), ἐπέτυχον, διὰ τῆς συνεπείας εἰς τὴν γνησίαν πίστιν, νὰ ἀγωνισθοῦν καὶ νὰ κατανικήσουν βασιλείας, νὰ διαφύγουν κινδύνους, νὰ ἐνδυναμωθοῦν καὶ νά ἀσκήσουν ἔργα δικαιο-σύνης, νὰ ἀναδειχθοῦν κραταιοί καὶ δυνατοί, ὄντες ἀδύναμοι (πρβλ. Ἑβρ. 11, 33-34).

Διά τὰ θαυμαστά ταῦτα «οἱ τά πάντα καλῶς διαταξά-μενοι ἅγιοι Πατέρες» τὸ προϋπάρχον ἑορτολογικόν θέμα τῆς Α΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν ἀντικατέστησαν μὲ τὴν «ἀναστή-λωσιν» τῶν ἁγίων Εἰκόνων, γεγονός ἐπισυμβάν αὐτὴν τὴν ἡμέραν τοῦ ἔτους 843, ἐπί Θεοδώρας τῆς Αὐγούστης. Ἡ καθιέρωσις ἔκτοτε τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας δίδει τὴν εὐκαιρίαν νά τιμῶνται ἀνά τούς αἰῶνας ἰδιαιτέρως οἱ πρόμαχοι τῆς Ὀρθοδοξίας, νά ἐξαίρεται ἡ σημασία τοῦ λαμπροῦ γεγονότος, νά προβάλλεται ἡ ἁγία Ἐκκλησία ἡμῶν ὡς νύμφη ἐστολισμένη τὴν ἱεράν στολήν τῶν εἰκόνων, τῶν βιαίως ἀφαιρεθεισῶν ὑπό τῶν εἰκονομάχων καὶ διὰ τῶν ψαλλομένων ὕμνων καὶ τῶν πνευματικῶν ὠδῶν – νικητήρια ἄσματα καὶ παιᾶνες χαρᾶς – νὰ βιώνεται ἡ ἀγαλλίασις τῆς νίκης καὶ τοῦ θριάμβου τῆς Ὀρθοδο-ξίας τῆς πίστεως ἔναντι πάσης αἱρετικῆς παρεκκλίσεως καὶ πλάνης. Καί ἡ ὑπό τοῦ Πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας πανη-γυρική ἔξαρσις τῆς πολυσημάντου ταύτης ἐπετείου εἰς οὐδεμίαν περίπτωσιν δύναται νά θεωρηθῇ ὡς ἐνθουσιαστική ἐκδήλωσις ἤ περιστασιακή σκοπιμότητα καὶ προβολή.

1. Τήν ἀπαγόρευσιν τῆς τιμῆς τῶν ἱερῶν Είκόνων ἐπεδίωξεν νά ἐπιβάλῃ εἰς τήν Ἐκκλησίαν ἡ αὐθαίρετος καί μονομερής καιρική κρίσις τῆς φιλοχρίστου βυζαντινῆς Πολιτείας. Καί τήν βούλησιν αὐτῆς συνώδευσε μέ ἀπεριγράπτους βιαιότητας ἐναντίων ὅλων ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἀντέδρων εἰς τὰς κατα-χριστικάς παρεμβάσεις τῆς Πολιτείας εἰς τά ἐσωτερικά ζητή-ματα τῆς πίστεως καί τῆς πνευματικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Ὡστόσον, ἡ πολυχρόνιος σύγκρουσις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας δέν ἐτρέφετο μόνον ἀπό τήν παραβίασιν τῶν ὁρίων διακρίσεως τῶν δύο ἐξουσιῶν, ἀλλά, κυρίως καί πρωτίστως, ἀπό τήν σοβαράν ἀπειλήν ἐναντίον τῆς παραδοσιακῆς Ὀρθοδοξίας καί Ὀρθοπραξίας. Βεβαίως, ὁ πρῶτος εἰκονομάχος αὐτοκράτορας κατήργησεν τά ὅρια τῆς διακρίσεως τῆς πολιτικῆς καί τῆς πνευματικῆς ἐξουσίας τόσον διὰ τῆς θεωρητικῆς διακηρύξεως, ὅτι εἶναι καί «βασιλεύς καί ἱερεύς», ὅσον καί διὰ τῆς πολιτικῆς του πράξεως. Ὅμως τό μεῖζον ζήτημα ἦτο ἡ ἐξουσία καί ἡ ἐξωτερίκευσις τῆς πίστεως καί ὄχι, ἁπλῶς καί μόνον, τά ὅρια τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας εἰς ζητήματα πίστεως.

Ἀναμφισβητήτως, διά τήν Ἐκκλησίαν ἡ εἰκονομαχία, ὅπως ἐξεδηλώθη καί ὑπεστηρίχθη ἀπό τήν πολιτικήν ἡγεσίαν τῆς αὐτοκρατορίας, ὑπῆρξεν ἕν πραγματικόν πρόβλημα πίσ-τεως καί ὄχι μία θεωρητική ἀντιπαράθεσις τῆς πολιτικῆς καί τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας διά ζητήματα μικρά ἤ ἀσήμαντα. Ἄλλωστε, τόσον ἡ μικρά, ὅσον καί ἡ μεγάλη ἀπειλή κατά τῆς πίστεως ἀποτελοῦν ἴσην προσβολήν καί παράγουν ἀναλόγους συνεπείας. Τοῦτο δέν ἦτο πάντοτε κατανοητόν ἀπό τήν Πολιτείαν, ἀλλά αἱ συνέπειαι ὑπῆρξαν πάντοτε ὀδυνηραί διά τήν ἐσωτερικήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας καί κατ’ ἐπέκτασιν διά τήν ὠργανωμένην κοινωνίαν.

Αἱ παλαιαί καί αἱ μεταγενέστεραι τριβαί εἰς τὰς σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας ἐπιβεβαιώνουν, ὅτι ἡ ἐκκλησιαστική συνείδησις λειτουργεῖ μέ τοὺς ἰδικούς της κανόνας διά τήν περιφρούρησιν τῆς παραδεδομένης πίστεως καί δέν ἐξαντλεῖται εἰς ὡρισμένους συνήθεις δεοντολογικούς κανόνας ἤ εὐλογοφανεῖς συμβιβασμούς. Ὁσάκις ὑπετιμήθη ἤ ἠγνοήθη ἡ εὐαισθησία αὐτή τῆς ἐκκλησιαστικῆς συνειδήσεως, τότε προέκυψαν σοβαραί καί ἀνεξέλεγκτοι καταστάσεις, ὅπως ἀκριβῶς εἰς τήν περίοδον τῶν εἰκονομαχικῶν ἐρίδων.

Γνωρίζει νά ἀντιδρᾶ δυναμικά τό Πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας εἰς πᾶσαν ἀπειλήν διασπάσεως ἤ διαβρώσεως τῆς πίστεως. Συνειδητῶς ἐπιλέγει τὴν «στενήν καὶ τεθλιμμένην ὁδόν» τοῦ μαρτυρίου καί ἀγωνίζεται νά κρατήσῃ ἀνόθευτον τήν παρακαταθήκην τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, μέ τήν βεβαιό-τητα ὅτι ἡ νίκη καί ὁ θρίαμβος ἐπισφραγίζει πάντοτε τὴν μαρτυρικήν πορείαν του. Οἱ λόγοι τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ἔστω καὶ ἄν ἀναφέρωνται εἰς τούς πρώτους διωγμούς, παραμένουν πάντοτε ἐπίκαιροι: «Τῶν Μαρτύρων οἱ δῆμοι τῶν ἀστέρων αὐτῶν ἀκριβέστερον λάμπουσι, τῶν μέν σωμάτων αὐτοῖς κατα-κοπτομένων, τῆς γνώμης δέ οὐ νικωμένης, ἀλλά κρατούσης καί στεφανουμένης. Τίς εἶδε, τίς ἤκουσε φόνον στέφανον φέροντα, σφαγήν νίκην ἐργαζομένην;». Ἀποκαλύπτουν οἰ λόγοι οὖτοι πῶς θριαμβεύει πάντοτε ἡ ἀλήθεια τῆς πίστεως, διατί μαχητικῶς ἐπεδιώχθη ἡ «ἀναστήλωσις» τῶν ἁγίων εἰκόνων εἰς τούς ἱερούς ναούς καί εἰς τὰς εὐαισθήτους ψυχάς τῶν Ὀρθοδόξων.

2. Ἡ εἰκών εἰς τήν Ὀρθόδοξον Παράδοσιν συνδέει ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀχωρίστως καί ἀδιαιρέτως τήν ὅλην Θεολογίαν τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ μέ τόν βαθύτερον λόγον τῆς πνευματικῆς ζωῆς τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ εἰκών δέν εἶναι ἁπλῶς μία αἰσθητή ἤ αἰσθητική παράστασις τῶν γεγονότων τῆς θείας Ἀποκαλύψεως ἤ τῆς ἱστορικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ὁ ἐσώτερος λόγος τῆς Θεολογίας, ὁ ὁποῖος κέκτηται λειτουργικήν σχέσιν καί ἀναγωγικήν ἀναφο-ράν πρός τά εἰκονιζόμενα ἱερά πρόσωπα τῆς ἱστορίας τῆς σωτηρίας ἡμῶν. Ἅπαντα εἰς τήν Ὀρθόδοξον Παράδοσιν καί πνευματικότητα ἀπορρέουν ἐκ τῆς εἰκόνος τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ καί γίνονται εἰκών τῆς πνευματικῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι «ἀπαράλλακτος εἰκών τοῦ Πατρός», ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος ἐπλάσθη «κατ’ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ». Καί ὅταν αὐτή ἡ εἰκόνα ἠχρειώθη ἀπό τόν ἴδιον τόν ἄνθρωπον, ἐθεραπεύθη διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως τῆς «ἀπαραλλάκτου εἰκόνος τοῦ Πατρός» καί ἀπεκαταστάθη ἡ αὐθεντική εἰκών τοῦ Θεοῦ εἰς τόν νέον Ἀδάμ, εἰς τό ἀνθρώπινον πρόσωπον.

Εἰς τὸ θεωρητικόν τοῦτο σχῆμα τῆς Θεολογίας τῆς εἰκόνος ἀνακεφαλαιώνεται καί φανερώνεται σύνολος ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία καί ἀνθρωπολογία. Ἡ συζυγία αὐτή τοῦ ὑπερβατικοῦ μέ τό ἐνδοκοσμικόν, μέ τό ὑλικόν στοιχεῖον, λειτουργεῖ μέ τήν δύναμιν τῆς πίστεως καί παράγει ὁμόλογον πνευματικήν ζωήν. Κάθε παρανόησις ἤ παρερμηνεία τῆς ἀδιοράτου συζυγίας πλήττει ὄχι μόνον τά ὁρώμενα αἰσθητά, ἀλλά καί τά νοούμενα ὑπεραισθητά στοιχεῖα τῆς πίστεως. Κατά συνέπειαν, ἡ οἱαδή-ποτε ἀμφισβήτησις τοῦ Θεολογικοῦ σχήματος, ὁ οἱοσδήποτε διαχωρισμός τῆς θεωρίας τῆς πίστεως ἀπό τήν ἐμπειρία τῆς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι διά τήν Ὀρθόδοξον Παράδοσιν ἰσο-δύναμος πρός τήν αἵρεσιν καὶ τὴν πλάνην.

Τήν συνείδησιν αὐτήν τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως ἐκωδικοποίησεν ὁ Μέγας Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἅγιος Φώτιος εἰς μίαν περιεκτικήν ἐπισήμανσιν πρός τόν πρῶτον χριστιανόν ἡγεμόνα τῶν Βουλγάρων: «Δογμάτων μέν εὐθύτης πολιτείας προβάλλεται κοσμιότητα, πράξεων δέ καθαρότης πίστεως ἀπαγγέλλει θειότητα. Ὧν ἑκάτερον χωρίς τοῦ ἑτέρου ρᾷον εἴωθεν ὑπορρεῖν καί παρασύρεσθαι…».

Ἡ ἄρρηκτος συζυγία τοῦ λόγου τῆς Θεολογίας μέ τόν λόγον τῆς πνευματικῆς ζωῆς τρέφει ὄχι μόνον τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί τόν κοινωνικόν δυναμισμόν τῆς Ὀρθο-δοξίας εἰς πάντα τόπον καί πᾶσαν ἐποχήν. Ἡ Ὁρθοδοξία δέν εἶναι ἕνας κῶδιξ ἰδεῶν ἤ θεολογικῶν σχημάτων διά τήν ζωήν τῶν πιστῶν, ἀλλά ὁ ἴδιος ὁ τρόπος τῆς ζωῆς ἑκάστου πιστοῦ, ὁ ὁποῖος συνάπτει τά αἰσθητά πρός τά ὑπεραισθητά, πᾶσαν ἐμπειρικήν σχέσιν πρὸς τὸ μυστήριον τῆς πίστεως. «Αὕτη ἐστίν ἡ νίκη, ἡ νικήσασα τόν κόσμον, ἡ πίστις ἡμῶν» (Α’ Ἰωαν. 5,4). Αὕτη εἶναι ἡ πηγή τῆς διαχρονικῆς ἀκτινοβολίας τῆς Ὀρθο-δοξίας. Τοῦτο εἶναι τό μυστικόν τῆς ἱστορικῆς ἀντοχῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς χαλεπούς καιρούς καί εἰς ἀντιξόους περιστάσεις, ἀσφαλῶς δὲ ἑρμηνεύει καὶ σαφηνίζει πῶς διεφυλάχθη ἀπαραχάρακτον «ὅ,τι πανταχοῦ καί πάντοτε καί ὑπό πάντων τῶν ὁμολογούντων τό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἐπιστεύθη».

Ἡ σήμερον ἀγομένη λαμπρά ἑορτή τήν αὐθεντικήν εἰκόνα τῆς Ὀρθοδοξίας τιμᾶ καί τήν ἀνόθευτον πίστιν προβάλ-λει τό ὅλον σῶμα τῆς Ὀρθοδοξίας, δίδον τὴν καλήν ὁμολογίαν πρὸς πάντας : «… Οἱ Προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ Διδάσκαλοι ὡς ἐδογμά-τισαν, ἡ Οἰκουμένη ὡς συμπεφώνηκεν, ἡ Χάρις ὡς ἔλαμψεν ἡ ἀλήθεια ὡς ἀποδέδεικται, τό ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σοφία ὡς ἐπαρρησιάσατο, ὁ Χριστός ὡς ἐβράβευσεν, οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν, καί τούς Αὐτοῦ ἁγίους ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγγραφαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν θυσίαις, ἐν ναοῖς, ἐν εἰκονίσμασι, τόν μέν ὡς Θεόν καί Δεσπότην προσκυνοῦντες καί σέβοντες, τούς δέ διά τόν κοινόν Δεσπότην ὡς Αὐτοῦ γνησίους θεράποντας τιμῶντες καί τήν κατά σχέσιν προσκύνησιν ἀπονέμοντες. Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τήν Οἰκουμένην ἐστήριξέν».

3. Κατά τήν παροῦσαν ἑόρτιον εὐχαριστηριακήν Σύναξιν εἰς τὸν πάνσεπτον Πατριαρχικόν Ναόν, ὅπου καὶ τὸ σεπτόν μαρτυρικόν Κέντρον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, εἶναι εὔκαιρος καί ἐπίκαιρος ἡ ἀναφορά καί εἰς μίαν ἄλλην ἄρρηκτον πνευματικήν συζυγίαν, ἡ ὁποία καὶ αὐτή ἐστήριξεν τήν Οἰκουμένην. Πρόκειται διά τήν Ὀρθοδοξίαν καί τόν Ἑλληνισμόν. Ὁ Ἑλληνισμός σεμνύνεται διά τήν Ὀρθοδοξίαν καί ἡ Ὀρθοδοξία προβάλλει τὴν Ρωμιοσύνην καὶ πρός τούς ἐγγύς καί πρός τούς μακράν. Τά δύο μοναδικά πνευματικά μεγέθη ἔχουν καὶ ταῦτα συνδεθεῖ ἀσυγχύτως καί ἀδιαιρέτως εἰς ὅλας τὰς ἐκφάνσεις καί τά βιώματα τῆς πνευματικῆς ἐμπειρίας καί τῆς ἱστορικῆς πορείας τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν. Ἀποτελοῦν συστατικά στοιχεῖα τῆς γνησίας ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως καί ἔχουν ἀνεξιτήλως σφραγίσει τήν «ἀλληλοπεριχώρησίν» των μέσα εἰς τόν χρόνον καί εἰς τήν ἱστορίαν. Πρόκειται περί μιᾶς λειτουργικῆς καί ὄχι συμβατικῆς πραγματικότητος, ἡ ὁποία οὔτε μονομερῶς καταργεῖται, οὔτε μέ περιστασιακάς ἐπιλογάς ἤ καιρικάς ἰδεολογικάς σκοπιμότητας ἀλλοιώνεται.

Παρενέργειαι τῆς σχέσεως ταύτης ὑπῆρξαν, ὑπάρχουν καί θά ὑπάρχουν, ἀλλά πηγάζουν ἀπό τήν ὑποκειμενικήν θεώρησίν των καί ὄχι ἀπό τήν ἴδιαν τήν εἰκόνα. Αὕτη ἔχει δοκιμασθεῖ εἰς τὴν ροήν τοῦ χρόνου καί διατηρεῖ ἀμετάβλητον τήν ὑπέροχον πρωτοτυπίαν καί τήν χρωματικήν ἔκφρασιν τῆς συνθέσεως. Ὡστόσον, ἡ εἰκών πρέπει ν’ ἀνακτήσῃ τήν αὐθεντικήν λειτουργικήν σχέσιν μετά τῶν πρωτοτύπων, ὥστε νά προβάλλῃ συνεχῶς τήν προοπτικήν τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς Ρωμιοσύνης, τῆς πνευματικῆς αὐτῆς συμπορεύσεως ἀνακτῶσης εἰς τήν ἐποχήν μας ἕνα νέον δυναμισμόν ἀναγκαιότητος καί προοπτικῆς, ὁ ὁποῖος προσδιορίζει τήν οἰκουμενικήν παρουσίαν των μέσα ἀπό μίαν καί μόνην κοινήν πορείαν «συμφωνίας» καί «συναλληλίας» καί ὄχι ἐξαρτήσεως καί ποδηγετήσεως.

Παναγιώτατε, Πάτερ καὶ Δέσποτα,

Ὁ λαμπρός ἑορτασμός τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπό τήν Ἐκκλησίαν ἀσφαλῶς καὶ δέν ἐξαντλεῖται εἰς μίαν στεῖραν θριαμβολογίαν. Ἀποτελεῖ μίαν ἐπί πλέον εὐκαιρίαν νά καλλιεργηθῇ τό Ὀρθόδοξον φρόνημα, νά ἀναρριπισθοῦν τά Ὀρθό-δοξα βιώματα τῆς πονεμένης Ρωμιοσύνης, νὰ λάμψῃ ἀνά τὰ πέρατα τῆς Οἰκουμένης ἡ ἱστορική ἀλήθεια περί τῆς ἀνά τοὺς αἰῶνας μαρτυρίας τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ ζωῆς. Ἰδιαιτέρως δὲ εἰς τὰς ἡμέρας μας, καθ’ ἅς ὁ φονταμενταλισμός, ὡς νεοφανέν εἰκονοκλαστικόν κίνημα, ἐφαρμόζον μισαλλοδόξους καὶ φονικάς πρακτικάς κατά τῆς ἐλευθερίας τοῦ προσώπου καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως, καθώς καὶ ὁ φανατισμός καὶ αἱ ἐκ προκαταλήψεων ἐμμοναί, αἱ ὁποῖαι ἀρνητικῶς ἐπηρεάζουν τὴν ἐν ἀγάπῃ ἐλευθερίαν τοῦ προσώπου καὶ τὴν ἐν Χριστῷ ἑνότητα.

Ἡ ὑπό τῆς Ὑμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος, τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης καὶ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου προσφορά τῆς ἀναιμάκτου Ἱερουργίας, περιστοιχιζομένου ὑπό τῶν Ἱερωτάτων Συνοδικῶν παρέδρων καί παρεποιδημούντων Ἀρχιερέων, τοῦ τιμίου Πρεσβυτερίου, τῆς ἐν Χριστῷ Διακονίας, ὡς καὶ τῶν συμπροσευχομένων Ἀδελφῶν, συνεχίζει τὴν παλαιάν παράδοσιν, κατά τὴν ὁποίαν διὰ τῆς τελετουργικῆς λαμπρότητος καὶ χαρμοσύνου πανηγύρεως ἐξαίρεται ἡ ἰδιαιτέρα σημασία τῆς διαχρονικῆς εὐθύνης καὶ διακονίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀλλά καὶ τῶν μελλοντικῶν προοπτικῶν Αὐτοῦ καὶ τοῦ εὐλογημένου Γένους ἡμῶν.

Κατά τὴν σκληράν δοκιμασίαν τῆς εἰκονομαχικῆς περιόδου, ἀλλά καὶ κατά τοὺς πρό καὶ τοὺς μετ’ αὐτήν χρόνους, ὅταν διεταράσσοντο αἱ ἁρμονικαί καὶ συνάλληλοι σχέσεις μετά τῆς κρατικῆς ἐξουσίας ἡ Πρωτόθρονος Οἰκουμενική Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, τὸ Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καὶ ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης, προέβαλλον ἰσχυράν καὶ ἄτρομον ἀντίστασιν καὶ ἐμάχοντο ὑπέρ τῆς Ὀρθοδοξίας τῆς πίστεως, τὴν ὁποίαν εὐηγγελίζετο δι’ ὠργανωμένων Ἱεραποστολῶν διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ σύμπαντος κόσμου. Τροφός καὶ στοργική Μητέρα ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ἀκοίμητος φρουρός κατά τοὺς χαλεπούς χρόνους τῆς Μεταβυζαντινῆς Περιόδου σωφρόνως διεχειρίζετο τὸ οἰκουμενικόν κανονικόν κῦρος Της καὶ ἐμερίμνα διὰ τὴν διαφύλαξιν τῶν Ὅρων τῆς πίστεως καὶ τῆς κανονικῆς τάξεως ἐπί τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν καὶ συνόλου τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδοξίας, ἀσκοῦσα τὴν διακονίαν τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἑνότητος, μετά τὰς συντελεσθεῖσας ραγδαίας ἐθνικοπολιτικάς καὶ κοινωνικάς ἐξελίξεις εἰς τὸν σύγχρονον κόσμον, ὡς ἀδιαλείπτως πράττει ἕως τῆς σήμερον.

Εἰς τούς παρόντας κρισίμους καιρούς ἡ πληρεστέρα ἀξιοποίησις τῶν δεδοκιμασμένων καί ἀξιοπίστων πηγῶν πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ καί δυναμικῆς ἀκτινοβολίας τῆς Ὀρθοδοξίας τῆς πίστεως εἶναι ζήτημα πρώτης προτεραιότητος. Ὁ θρίαμβος καί ἡ νίκη, ὡς διαχρονική δικαίωσις τῶν ἀγώνων καὶ τῶν θυσιῶν, θά ἐπιβεβαιώνῃ τό ἁγιογραφικόν λόγιον, ὅτι ὄντως «αὕτη ἐστίν ἡ νίκη, ἡ νικήσασα τῶν κόσμον, ἡ πίστις ἡμῶν». Γένοιτο.