ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ Μ. ΤΖΟΥΜΑ
Θέλω να κάνω εξ αρχής μία ξεκάθαρη και απολύτως συνειδητοποιημένη δήλωση: θεωρώ τον Μακαριστό πλέον, τελευταίο Μητροπολίτη της ενιαίας Μητρόπολης Αττικής Παντελεήμονα, σπουδαίο Ιεράρχη.
Παρά τις όποιες ανθρώπινες αδυναμίες που είχε– και για τις οποίες θα δώσει ο ίδιος λόγο στον Κύριο ,που τον εκάλεσε ήδη κοντά Του, έστω και με αυτό τον άδοξο και τραγικό τρόπο–ήταν Ιεράρχης με μόρφωση, με ικανότητες και με ξεχωριστή αξία.
Με εξαίρεση τα θλιβερά γεγονότα που έφεραν στο φως της δημοσιότητας εξωεκκλησιαστικά- εξωθεσμικά κέντρα και τα οποία του στοίχισαν τον θρόνο, ο Παντελεήμων Μπεζενίτης με το πέρασμά του, τόσο από την Ζάκυνθο, όσο και από την Αττική, οφέλησε και δεν έβλαψε την Εκκλησία.Παρά την σύγχρονη δομή του λόγου του και τις μοντέρνες αντιλήψεις του, ήταν φιλακόλουθος Ιεράρχης και φιλομόναχος!
Οι γραμμές αυτές δεν αποτελούν μία ακόμη νεκρολογία, απ´αυτές που ενδεχομένως θα ακούσουμε ή θα διαβάσουμε αυτές τις ημέρες,κατόπιν εορτής.
Για έναν τόσο σημαντικό Αρχιερέα της Εκκλησίας μας,δεν ειναι εύκολο να συνθέσεις νεκρολογία, χωρίς να πονέσεις γράφοντας και δίχως να κλάψεις!
Οι γραμμές αυτές είναι φτωχές εκφράσεις, φτωχά ψελλίσματα ενός ανθρώπου που γνώριζε τον μακαριστό Ιεράρχη από τα μαθητικά του χρόνια και θεωρεί υποχρέωσή του να γράψει δύο λόγια ,τώρα που είναι ακόμη ζεστό το λείψανό του.
Αύριο θα έχουν όλοι κάτι καλό να πούν για τον “αδικηθέντα” αδελφό τους, που όμως όσο ζούσε,και μετά την αντικανονική και βιαστική καθαίρεσή του από τη Σύνοδο,δεν ήθελαν να του λένε πια ούτε …Καλημέρα!! Κι αυτό ήταν το μεγάλο παράπονό του: η αχαριστία των συνεπισκόπων του, που στη μεγάλη τους πλειοψηφία τους ψήφισε εκείνος για να εκλεγούν!Επομένως αυτοί του χρωστούσαν κι οχι αυτός σε εκείνους.
Η πορεία του Παντελεήμονα Μπεζενίτη ήταν μία πορεία μετ´εμποδιων και εγκωμίων!
Γαλουχήθηκε μέσα στο περιβόητο Ιερό Τάγμα Αγίου Παντελεήμονος,το οποίο ίδρυσε ο πολύ σημαντικός,αν και αμφιλεγόμενος Ιεράρχης Παντελεήμων Φωστίνης( ο από Καρυστίας και Ενόπλων Δυνάμεων ), που σημάδεψε όλη την μεταπολεμική Ελλάδα με τα θερμουργά κηρύγματα του και τον εθνικό παλμό που εξέπεμπε.
Από το Ιερό Τάγμα,αναδείχθηκαν σημαντικές προσωπικότητες της Εκκλησίας, όπως οι Αθηνών Ιάκωβος, Θεσσαλονίκης Παντελεήμων, Δράμας Φίλιππος,Λήμνου Παντελεήμων, Κορίνθου Παντελεήμων, Μεγάρων Βαρθολομαίος κ. ά.
Ο Παντελεήμων Μπεζενίτης ήταν
Το στερνοπούλι και η τελευταία χειροτονία του Φωστίνη! Το 1961 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1962, το Μάρτιο, ο Φωστίνης έφευγε από αυτή τη ζωή στενοχωρημένος θανάσιμα μετά τα όσα συνέβησαν με την θριαμβευτική άνοδο και στη συνέχεια με την εξευτελιστική κάθοδο του κορυφαίου πνευματικού αναστήματός του, του Ιακώβου Βαβανάτσου, ως Αρχιεπιςκόπου Αθηνών,του από Αττικής.
Μετά την Κοίμηση του Γέροντά του, Μητροπολίτη Χίου Παντελεήμονος Φωστίνη,ο Παντελεήμων Μπεζενίτης(κατά κόσμον Αντώνης) παρέλαβε ως νεαρός Αρχιμανδρίτης και Πρωτοσύγκελος, τη διοίκηση της Μητρόπολης Χίου, για έξι ολόκληρα χρόνια, υπό την φωτισμένη και έμπειρη καθοδήγηση του Τοποτηρητή της Χίου,Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιακώβου του Β ´.
Το έργο που δημιούργησε ο νεαρός κληρικός Παντελεήμων, κατά την μεταβατική εκείνη περίοδο ήταν αξιοθαύμαστο! Η Μητρόπολη Χίου συνέχισε μα λειτουργεί και να εργάζεται ως μία δραστήρια κυψέλη και μετά τον θάνατο του Φωστίνη.
Τα συσσίτια για τα οποία καμαρώνουμε σήμερα οτι παρέχει η Εκκλησία μας προς εμπερίστατους συνανθρώπους μας, εγχώριους και αλλοδαπούς ,ο Παντελεήμων Μπεζενίτης τα είχε οργανώσει στη Χίο στο κέντρο νεότητας που ο ίδιος είχε δημιουργήσει ως Πρωτοσύγκελλος από το 1961, και σίτιζε τότε περί τα 300-350 φτωχά παιδιά, μαθητές σχολείων, τεχνικών σχολών και νυχτερινών γυμνασίων, από όλη την Χίο και τα χωριά της! Έγραψε ιστορία εκείνη την περίοδο και διεφάνη η ιδιαίτερη αξία που είχε και το λαμπρό μέλλον που θα ακολουθούσε!
Με δικές του ενέργειες ενέπνευσε τον τότε Τοποτηρητή της Μητρόπολης αείμνηστο Μυτιλήνης Ιάκωβο Β ´ τον Κλεομβρότου, να διεκδικήσουν από την Καθολική Εκκλησία μέρος των Λειψάνων του Αγίου Ισιδώρου, Πολιούχου της Χίου. Πράγμα το οποίο επετεύχθη. Και αν έμενε στη Χίο και μετά το 1967, θα είχε καταφέρει να φέρει και την Τιμία Κάρα της αποκεφάλισθείσης Αγίας Μαρκέλλης, της Χιοπολίτιδος η οποία ευρέθη μέσα στη θάλασσα απο Αδραμυτινό πλοίο που έπλεε στα παράλια της Χίου, προερχόμενο από Αλεξάνδρεια και με προορισμό την Ιταλία.
Αυτός ήταν ο Παντελεήμων! Ανήσυχος άνθρωπος και οραματιστής κληρικός.
Το πρώτο λάθος του, το οποίο σημάδεψε όλο τον επόμενο βίο του και την Αρχιερωσύνη του, ήταν η βιασύνη που επέδειξε να εκλεγεί Μητροπολίτης νέος σε ηλικία και να πάει στη Ζάκυνθο το 1977. Αν είχε λίγη υπομονή θα είχε εκλεγεί ένα χρόνο αργότερα σε Μητροπολίτη Χίου, όταν εκοιμήθη ο Χίου Χρυσόστομος Γιαλούρης εκ Λέσβου και τον διεδέχθη ο Νικηφόρος Τζιφόπουλος, εκ Θεσσαλονίκης ο οποίος έζησε ως Χίου μόνο 57 ημέρες.
Θα ήταν άλλη η πορεία της Χίου και ασφαλώς και του Παντελεήμονος Μπεζενίτη, που ήξερε το νησί πολύ καλά, οχι μόνο γιατι γεννήθηκε εκεί, αλλά και γιατί εργάστηκε ιεραποστολικά στη Χίο σε δύσκολα -πέτρινα και στενόκαρδα χρόνια!Δεν ειναι τυχαίο που παιδιά της χριστιανικής νεολαίας Χίου, που ο ίδιος ίδρυσε τότε έγιναν σπουδαίοι επιστήμονες και πολιτικοί και ανήλθαν τις κλίμακες της κοινωνίας!
Αφ´ότου εξελέγη Μητροπολίτης Ζακύνθου, είχε λαχτάρα να επισκέπτεται τη γενέτειρά του Χίο, ως Αρχιερεύς και να λειτουργεί.
Αλλά οι σχέσεις του με τον τότε Μητροπολίτη Χίου Χρυσόστομο Γιαλούρη δεν ήταν καλές από την πρώτη στιγμή που εξελέγη Χίου το 1967, δεδομένου οτι το πρώτο πράγμα που έκανε ,αφού εξελέγη Χίου,ήταν να απαλλάξει τον Παντελεήμονα από τα καθήκοντα που είχε στη Μητρόπολη, να του δώσει απολυτήριο και μα τον μεταθέσει στα Κύθηρα.
Ο Παντελεήμων βέβαια δεν ακολούθησε αυτή τη διαδρομή που του πρότεινε ο Χίου Χρυδόστομος, αλλά βρήκε στοργή στην φιλόξενη αγκαλιά του Γέροντα Μυτιλήνης Ιακώβου του Β ´ ο οποίος τον διόρισε Ιεροκήρυκα Μυτιλήνης, παράλληλα τον έστειλε στο Καθολικό Ινστιτούτο των Παρισίων για μεταπτυχιακές σπουδές.
Μετά την επιστροφή του εκ Παρισίων, αναδείχθηκε σε Διευθυντή των Υπηρεσιών της Αποστολικής Διακονίας και του Οικοτροφείου της.
Αλλά και αφού εξελέγη Μητροπολίτης Ζακύνθου το 1977, οι σχέσεις του με τον Χίου Χρυσόστομο δεν αποκαταστάθηκαν ποτέ.
Ο Παντελεήμων είχε ξεθαρέψει τότε ως Μητροπολίτης κι εκφραζότανε ανοιχτά εναντίον των Εκκλησιαστικών οργανώσεων και μάλιστα εναντίον του Μακαριστού σήμερα Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου του Α ´, που τότε ζούσε ως πρώην και έκανε περιοδείες ανά την Ελλάδα με το κίνημα του “Αγαπισμού”, που είχε ιδρύσει.
Και ο Χίου Χρυσόστομος αφ´ ενός μεν προερχότανε από τις οργανώσεις αλλά και ήταν επιλογή– εκλογή του Ιερωνύμου του Α ´ τον οποίο εμνημόνευε είς την Κυρίαν Είσοδον, ως Αρχιεπίσκοπο μέχρι που εκοιμήθη το Νοέμβριο του 1978.
Αν πάντως ο Παντελεήμων εκλεγότανε Χίου αντί Ζακύνθου, έστω ενα χρόνο αργότερα, η πορεία του θα ήταν διαφορετική! Αλλά ο Θεός είχε το σχέδιό του, για λόγους που γνωρίζει μόνον Εκείνος!
Το κακό με την εκλογή του Παντελεήμονα Μπεζενίτη σε Ζακύνθου έγκειται στο γεγονός οτι ποτέ δεν κατάφερε να ενσωματωθεί στην κοινωνία της Ζακύνθου και στις ιδιαιτερότητες που έχει η παράδοσή της. Εννοιωθε ξένος και είχε μέσα του τον προσανατολισμό της μετάθεσης σε μεγαλύτερη και νευραλγικότερη Μητρόπολη! Και το επεδίωξε και για τη Μητρόπολη Νέας Ιωνίας όταν εχήρευσε άνευ επιτυχίας και αργότερα στην Αττικής, παρά την επίμονη άρνηση του Μακαριστού Σεραφείμ να δώσει την συγκατάθεσή του για τη μετάθεση! Και τα κατάφερε τότε χάρη στην βοήθεια που του παρέσχον οι συνεπίσκοποί του που τον αγαπούσαν και τον συνέδραμαν σε αυτή τη μάχη. Και τα κατάφεραν αφού είχαν πείσει ακόμη και τους Γέροντες συντηρητικούς Ιεράρχες να ψηφίσουν υπέρ του… επαράτου μεταθετού.
Η εκλογή του σε Αττικής, παρά τον ανελέητο πόλεμο που δέχθηκε από τον προκάτοχό του Ιερωνυμικό Μητροπολίτη Αττικής Νικόδημο Γκατζιρούλη.
Η μετάβασή του όμως σε αυτή την πλούσια και σημαντική Μητρόπολη ανέδειξε στο έπακρον μία από τις θανάσιμες αδυναμίες που τον κατεύθυναν στη ζωή του: την ροπή του προς το χρήμα και τον πλουτισμό.
Η κακή χημεία που είχε με τις Μοναχές της πολύ ισχυρής Μονής κ του Οσίου Εφραίμ ήταν αυτό που σηματοδότησε την αντίστροφη μέτρηση και παραμονή του Παντελεήμονος στο θρόνο της Αττικής!
—Ενα αναθεματισμένο καμπαναριό και το πόσο κόστισε,θα γίνει η αιτία να χάσεις το θρόνο σου!! Πήγαινε βρες τα με τις Μοναχές και ησύχασε ! Έχουν δυνατούς προστάτες!
Αυτά του βροντοφώναξε μία φορά μπροστά μου ο Γέρων Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας που έννοιωθε υπεύθυνος τρόπον τινά, για την πορεία του.
Κι όταν έφτασε ο κόμπος στο χτένι και τον κυνηγούσαν όλοι και ήθελαν την κεφαλή του επί πίνακι ήλθε σαν γδαρμένο και κυνηγημένο σκυλί στον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο ο οποίος τον αγαπούσε και ηθελε να τον βοηθήσει και ζήτησε γονυπετής και φοβισμένος την βοήθειά του! Και ο Μεγάλος Χριστόδουλος του έδωσε το καλύτερο διέξοδο τότε για να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να τον στηρίξει με τους άλλους Ιεράρχες. Του συνέστησε να δώσει το επίμαχο χρηματικό ποσό στη Μονή για το οποίο εκατηγορείτο οτι το καταχράστηκε!
— Δεσπότη μου εσύ ο ίδιος ομολογήσες οτι εχεις τα χρήματα για τα οποία σε κατηγορούν και τα έχεις για μία ώρα ανάγκης για γεράματα! Ορίσετε η ώρα αυτή παρουσιάσθηκε τώρα! Δώσε τα αυτά τα χρήματα για να αποσύρουν τις είς βάρος σου κατηγορίες και μετά με διευκολύνεις και μένα να βγώ μπροστά και να σε βοηθήσω!
Δυστυχώς η φιλαργυρία του δεν τον άφησε να σκεφθεί ώριμα και συνετά!
— Μα γιατί να τους τα δώσω ,αφού δεν τα πήρα.. Τους τα χρεωστώ; Είπε τότε αφήνοντας τον Χριστόδουλο με ανοιχτό το στόμα !
— Για να σταματήσει η εναντίον σου δίωξη Δεσπότη μου! Δεν το καταλαβαίνεις;
Και εκ των γεγονότων που ακολούθησαν αποδεικνύεται οτι δεν το κατάλαβε! Δυστυχώς!
Τα όσα ακολούθησαν ήταν προδιαγεγραμμένα! Μόνο η καθαίρεσή του ήταν επιπόλαια και βιαστική ενέργεια της Συνόδου! Ο Παντελεήμων δεν έπρεπε να καθαιρεθεί! Και αυτό δεν το λέμε εμείς από συναισθηματικούς λόγους!
Αλλά το λένε όλοι εκείνοι που ερμηνεύουν σωστά και αντικειμενικά τους νόμους και τους ιερούς κανόνες!
Το κακό όμως έγινε! Ένας Ορθόδοξος Μητροπολίτης καθαιρέθηκε και οδηγήθηκε στην ταπείνωση και στον εξευτελισμό γιατί οι Συνεπίσκοποί του δεν μπήκαν στον κόπο να ψάξουν περισσότερο και να καταλάβουν αυτό που κατάλαβε ο Καθηγητής Γιάννης Κονιδάρης ο οποίος δημοσίευσε εκτενή γνωμοδότηση επί του θέματος δια της οποίας εγκαλεί την διοίκηση της Εκκλησίας για την ευτελή απόφασή της. Την αναδημοσιεύω για την ιστορία σε άλλη ανάρτηση για να ανακουφίσω με τον τροπο αυτό την ωραία ψυχούλα του που παρά τις παραξενιές και αδυναμίες του μας έκανε να γελάμε και να διδασκόμεθα από τις ιστορίες που μας εδιηγείτο με πρωταγωνιστές μεγάλες μορφές Ιεραρχών που έζησε και γνώρισε κι ο ίδιος κατά τον πολυτάραχο βίο του!
Αναρωτιέμαι με τί συνείδηση θα τον αποχαιρετήσουν την Παρασκευή οι Αρχιερείς εκείνοι που θα θελήσουν να παρευρεθούν στην εξόδιο ακολουθία, όταν γνωρίζουν οτι η δική τους αδιαφορία τον έστειλε σε αυτή την κατάπτυστη καθαίρεση και στην αποτροπιασμό !
Οτι δεν έπαθε Ιεράρχης της Εκκλησίας μας τα χρόνια της τουρκοκρατίας και της γερμανικής κατοχής, το έπαθε ο Αττικής Παντελεήμων στην Ελλάδα της ……Ευρωπαϊκής Ένωσης .
Αυτό το ατυχές συμβάν του πνιγμού που στάθηκε η αιτία να χάσει τη ζωή του ήταν ένα ηχηρό ρ ά π ι σ μ α του Παντελεήμονος Μπεζενίτη προς την κοινωνία μας, προς την υπό τους συνεπισκόπους του Αρχερείς, και προς την Εκκλησία την οποία υπηρέτησε με αυταπάρνηση.
