Στο Ανατολικό Αιγαίο, απέναντι από τον κόλπο της Ερυθραίας και τον όρμο Cesme, κοντά στα παράλια της Μικράς Ασίας, βρίσκεται η όμορφη Χίος. Η ιστορία της Χίου χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Οι πρώτοι της κάτοικοι Πελασγοί από τη Θεσσαλία, έφτασαν στο νησί το 1600 π.χ. Αργότερα, από τα μικρασιατικά παράλια έφτασαν Λέλεγες και Κάρες.
Οι Ίωνες έφτασαν στο νησί τον 9ο αιώνα π.Χ. και επηρέασαν με τον πολιτισμό τους τους Χιώτες που εξελίχθηκαν στους πρώτους δημοκράτες του Αιγαίου.
Το νησί είχε σύνταγμα από τον 7 αιώνα π.Χ. Η ναυτιλία, οι τέχνες και το εμπόριο γνωρίζουν μεγάλη ανάπτυξη.
Ο στόλος της Χίου ήταν κατά την περίοδο της αρχαιότητας ο πιο σπουδαίος στο Αιγαίο.
Η Χίος δεν κατακτήθηκε από τους Πέρσες. Μετά την ήττα των Περσών, το νησί έγινε μέλος της πρώτης Αθηναϊκής Συμμαχίας το 477 π.Χ
Η διαπραγματευτική ικανότητα των Χιωτών λειτούργησε ως πρότυπο διπλωματίας για τους ΄Ελληνες της Αρχαιότητας. Η πολιτιστική κληρονομιά της Χίου επηρεάστηκε και πλουτίστηκε από τους λαούς που πέρασαν από τα εδάφη της.
Τους Ρωμαίους, τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, τους Βενετούς, τους Γενοβέζους.
Η Γενοβέζικη οικογένεια De Justiniani στην οποία κατέληξε η Χίος το 1346, δημιούργησε τα Μαστιχοχώρια, μεσαιωνικούς οχυρωμένους οικισμούς που προφυλαγμένοι από τους πειρατές ασχολούνταν με την καλλιέργεια των μαστιχόδεντρων.
Οι Γενοβέζοι καθιέρωσαν επίσης τις βίγλες, ένα σύστημα που αποτελείτο από 50 πυργίσκους πάνω σε μεγάλο υψόμετρο, που είχε σαν σκοπό την έγκαιρη ενημέρωση του νησιού για τον κίνδυνο των πειρατών.
Οι βιγλάτορες άναβαν φωτιές και ειδοποιούσαν τους Χιώτες να αμπαρωθούν στα καστροχώρια τους. Τα χωριά ήταν χτισμένα με τέτοιο τρόπο ώστε οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών να σχηματίζουν ένα τοίχος.
Το 1566 ο Τούρκος Πιαλή πασάς κατέλαβε το νησί και έδιωξε τους Γενοβέζους. Ο σουλτάνος Σελίμ Β τους έδωσε κάποια προνόμια που όμως οι Τούρκοι δεν δίστασαν να καταπατήσουν το 1822 που ισοπέδωσαν το νησί και έσφαξαν 30.000 επαναστατημένους Χιώτες ενώ πούλησαν για δούλους άλλους 40.000.
Η σφαγή της Χίου την οποία απεικόνισε ο Ντελακρουά στον ομώνυμο πίνακά του συγκλόνισε τον κόσμο.
Από αυτήν γλίτωσαν μόνο τα Μαστιχοχώρια λόγω της αδυναμίας των γυναικών του Σουλτάνου για τις …μαστίχες!
Η Χίος είναι μεγάλο νησί και σίγουρα χρειάζεται αυτοκίνητο για να μπορέσει κάποιος να γνωρίσει τα πολλά αξιοθέατά της.
Για τους σκαφάτους εκτός από το λιμάνι της Χίου υπάρχουν αξιόλογα αγκυροβόλια στον όρμο της Βολισσού, και στα Μεστά στις δυτικές ακτές, τα Καρδάμυλα στο Βορρά και στον Όρμο Κολοκυθιάς στα βορειοανατολικά.
Εξερευνήσαμε μέρη που δεν είχαμε φανταστεί. Χωρίς το σκάφος μου και τις μηχανές verado δεν θα μπορούσα να είχα ανακαλύψει αυτά τα μαγευτικά τοπία.
Στο λιμάνι, στη Χώρα της Χίου, βρίσκεις εύκολα να δέσεις ακόμη και τον Αύγουστο. Παίρνεις νερό από την προβλήτα και ηλεκτρικό με μάρκες που προμηθεύεσαι από το μπαρ Cosmos.
Αν κάποιος θέλει να διανυκτερεύσει στο σκάφος θα έχει όλη τη νυχτερινή ζωή του λιμανιού, που είναι αρκετά γραφικό, στα πόδια του αλλά και την αναμενόμενη φασαρία από τα μπαράκια μέχρι πρωίας.
Εμείς δέσαμε για αρκετές μέρες στα Καρδάμυλα που είναι ήσυχα και πολύ όμορφα. Το μόνο πρόβλημα που έχεις εκεί είναι ότι λόγω κακού δικτύου συγκοινωνίας στο νησί πρέπει οπωσδήποτε να νοικιάσεις αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις σου, γιατί τα Καρδάμυλα είναι γραφικά αλλά αρκετά απομονωμένα για μετακινήσεις με το σκάφος.
Οι καλύτερες παραλίες για κολύμπι και ψάρεμα βρίσκονται στην δυτική Χίο στον όρμο της Βολισσού.
Η περίφημη παραλία Μαύρα Βόλια στα νοτιοανατολικά του νησιού αξίζει τη φήμη της. Οι μαύρες ηφαιστειακές της πέτρες είναι εντυπωσιακές. Επισκεφτείτε την με αυτοκίνητο. ΄Ετσι και αλλιώς η νότια είσοδος του στενού της Χίου θέλει προσοχή γιατί έχει αρκετούς ναυτιλιακούς κινδύνους.
Η Χίος ή Χώρα βρίσκεται απέναντι από τις μικρασιατικές ακτές. Έχει πληθυσμό 24.000 κατοίκους και χτίστηκε πάνω στα ερείπια της αρχαίας Ιωνικής πόλης.
Στη βόρεια πλευρά του λιμανιού βρίσκεται το Κάστρο που έχτισαν οι Βυζαντινοί και ολοκλήρωσαν οι Γενοβέζοι. Μέσα σ’ αυτό βρίσκεται και η παλιά τούρκικη συνοικία.
Μπορείτε να δείτε στο κάστρο το Παλατάκι Ιουστινιάνι που χτίστηκε τον 15ο αιώνα και δίπλα του τη Σκοτεινή Φυλακή στην οποία το 1822 φυλακίστηκαν 74 προύχοντες το νησιού από τους Τούρκους. Στην κεντρική πλατεία του κάστρου βρίσκεται ο Οθωμανικό Νεκροταφείο και πολύ κοντά ο Πολυχώρος Απόλλων και το Μπαϊρακλί Τζαμί.
Ο Ορθόδοξος Ναός του Αγίου Γεωργίου, ιδρύθηκε τη βυζαντινή εποχή. Μετατράπηκε αργότερα σε καθολικό ναό και έπειτα σε μουσουλμανικό τέμενος, μέχρι που κατέληξε στον ορθόδοξο ναό που είναι σήμερα μετά το σεισμό του 1881.
Τα τούρκικα λουτρά, το Χαμάμ με τους σφαιρικούς τρούλους, των οποίων η αποκατάσταση έχει ξεκινήσει πριν από χρόνια και δεν έχει ολοκληρωθεί, θα μπορούσαν να αποτελούν ένα εντυπωσιακό αξιοθέατο.
Η αλήθεια είναι ότι το Κάστρο θα μπορούσε να είναι πόλος έλξης πολλών επισκεπτών. Όμως η απογοητευτική του εικόνα εγκατάλειψης με τα σκουπίδια και τα τσαντίρια ανάμεσα στα μνημεία του παρελθόντος προκαλεί θλίψη.
Κρίμα, γιατί νησιά όπως η Χίος με τέτοια πολιτιστική κληρονομιά και τόσο πλούσια όσο λίγα ελληνικά νησιά θα έπρεπε να φροντίζουν και την ουσιαστική διατήρηση των μνημείων του παρελθόντος και τη …βιτρίνα τους.
Γιατί στο γειτονικό τούρκικο Cesme μισή ώρα με το καραβάκι η βιτρίνα, η καθαριότητα, η γραβάτα περισσεύουν, και η σύγκριση για τον τουρίστα είναι αναπόφευκτη.
Ας φροντίσουμε το σπίτι μας, την πολιτιστική μας κληρονομιά. Είναι το μεγαλύτερο σημείο υπεροχής της χώρας μας. (Δεν κάνω κήρυγμα. Όποιος Έλληνας πάρει το καραβάκι για το Cesme και δει τη διαφορά ανάμεσα στα δύο τελωνεία θα καταστενοχωρηθεί όπως και εμείς…)
Πολύ κοντά στην πόλη της Χίου, βρίσκεται ο Κάμπος που αντιπροσωπεύει την πιο καλοδιατηρημένη πλευρά του νησιού.
Επιβλητικά αρχοντόσπιτα του 19ου και 20ο αιώνα με υπέροχες σκαλιστές πόρτες που κλείνουν πίσω τους ιδιωτικούς παραδείσους με βοτσαλωτές αυλές, στέρνες και κρήνες.
Επαύλεις πνιγμένες μέσα στα λουλούδια και τα εσπεριδοειδή κρυμμένες πίσω από ψηλούς μαντρότοιχους. Ότι φαντάζεσαι για την όμορφη Χίο!
Λίγο έξω από την πόλη βρίσκεται το Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης ή Καστρομηνά. Ωραίο υπαίθριο θεατράκι με άνετο χώρο πάρκινγκ ιδανικό για τα καλοκαιρινά βράδια. Εμείς είδαμε Σαίξπηρ σε ένα θέατρο κατάμεστο με ενθουσιώδεις καλοπροαίρετους θεατές. Αν υπάρχει κάποια ενδιαφέρουσα παράσταση, να πάτε.
Στο κέντρο της Χίου σε μικρή απόσταση από την πόλη βρίσκεται ο Ανάβατος. Ο Ανάβατος με τα πέτρινα σπιτάκια του σκαρφαλωμένη στο βράχο, αόρατα από μακριά καθώς χάνονται στο χρώμα της πέτρας, είναι το πιο εντυπωσιακό μεσαιωνικό χωριό της Χίου.
Το 1822 οι κάτοικοι του χωριού αφανίστηκαν από τους Τούρκους και όσοι επέζησαν έπεσαν από τα βράχια για να μη σκλαβωθούν.
Λίγοι γέροι ζουν σήμερα στο χωριό. Πρέπει οπωσδήποτε να πάτε σ’ αυτό το σπάνιο μνημείο μεσαιωνικής αμυντικής αρχιτεκτονικής.
Κοντά στον Ανάβατο βρίσκονται τα Αυγώνυμα ένα όμορφο χωριό με παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Στην πλατεία του μπορείτε να κάνετε μια ωραία στάση για καφέ.
Στη δυτική πλευρά της Χίου αξίζει να δείτε τη Βολισσό με το κάστρο της. Εδώ λένε ότι έγραψε ο Όμηρος τη Βατραχομυομαχία.
Η Χίος θεωρείται πατρίδα του Ομήρου. Στο χωριά Βροντάδες υπάρχει η Δασκαλόπετρα που ο μύθος λέει ότι καθόταν ο Όμηρος όταν δίδασκε τους μαθητές του.
Αν σας ενδιαφέρουν τα μοναστήρια πρέπει να δείτε στη Χίο ένα από τα σπουδαιότερα μοναστήρια της Ελλάδος, τη Νέα Μονή, με τα εκπληκτικά ψηφιδωτά που χτίστηκε το 1024 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ τον Μονομάχο.
Στη νότια Χίο βρίσκονται τα Μαστιχοχώρια, τα Αρμόλια, οι Ολύμποι, το Πυργί, τα Μεστά.
Η Χιώτικη μαστίχα είναι η πιο δημοφιλής στη Μεσόγειο. Το λικέρ μαστίχα ήταν το αγαπημένο ποτό της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η καλλιέργεια των μαστιχόδεντρων αποτέλεσε πηγή πλούτου για τους Χιώτες.
Τα μαστιχόδεντρα καλλιεργούνται στη Χίο από το 50μ.Χ.
Το φυτό σχίνος υπάρχει σε πολλά μέρη, αλλά μόνο στη Χίο φτιάχνει μαστίχα. Η παράδοση λέει ότι όταν οι Ρωμαίοι οδηγούσαν τον Άγιο Ισίδωρο για εκτέλεση εκείνος δάκρυσε και από τα δάκρυά του δημιουργήθηκε η μαστίχα.
