Το παραδοσιακό χωριό του Παλαιού Παντελεήμωνα στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα σημεία του νομού Πιερίας.
Πολύ κοντά στον Εθνική οδό Αθήνας-Θεσσαλονίκης δέχεται επισκέπτες καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς, καθώς πέρα από τα παραδοσιακά οικήματα στο κέντρο δεσπόζει ο Ιερός Ναός το Αγίου Παντελεήμωνα.
Τον Ναό αυτό επιλέγουν πολλοί ώστε να νυμφευθούν ή να βαφτίσουν τα παιδιά τους. Όμως, πολλοί πιστοί πηγαίνουν στην Εκκλησία και να προσευχηθούν στον Άγιο Παντελεήμωνα ώστε να ξεπεράσουν τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν. Γι’αυτό και τα τάματα των πιστών Χριστιανών γύρω από τη θαυματουργή εικόνα, απόδειξη της μεγάλης βοήθειας που έχει προσφέρει ο Άγιος σε όσους τον είχαν ανάγκη. Παράλληλα, στο Ναό σώζονται εικόνες των μέσων του 19ου αιώνα.
Τα γύρω σοκάκια με την πέτρα και το μεγάλο δέντρο ακριβώς δίπλα στην Εκκλησία προσφέρουν στον ταξιδιώτη ένα υπέροχο τοπίο που σε τραβά να το παραμείνεις.
Το ιστορικό του Ναού
Ο σημερινός Ναός του Αγίου Παντελεήμωνος, στην κεντρική πλατεία του χωριού, ανηγέρθη στα 1914, αμέσως σχεδόν μετά την απελευθέρωση της περιοχής. Αντικατέστησε παλαιότερο Ναό, στην ίδια θέση, των μέσων, ίσως, της δεκαετίας του 1850, του τύπου της μεταβυζαντινής τρίκλιτης βασιλικής. Δυστυχώς, δεν έχει εντοπιστεί ακόμη κάποια φωτογραφία του προγενεστέρου αυτού ναού, που κατεδαφίστηκε στα 1914, προκειμένου στην θέση του να ανεγερθεί ο υπάρχων.
Η απόφαση για την εκ βάθρων ανακαίνιση του παλαιοτέρου ναού λαμβάνεται την επαύριο της Απελευθερώσεως εντός του πνεύματος ενθουσιασμού και πατριωτικής ανατάσεως, που η Ελευθερία συνεγείρει.
Την εποχή αυτή στο χωριό υπάρχουν δύο Ιερείς: ο οικονόμος Παπα‐Αθανάσιος Οικονόμου, ή Παπαοικονόμου ‐υιός του επίσης οικονόμου Παπα‐Νικόλα, μακεδονομάχος και στενός συνεργάτης του επισκόπου Παρθενίου, και ο σακελλάριος Παπα‐Γεώργιος Τζιουβάρας (+1919).
Οι Δεσποτικές εικόνες του σημερινού ναού, καθώς και η πλειοψηφία των εικόνων στα Αποστολικά, προέρχονται από τον προγενέστερο αυτόν ναό, χρονολογούνται δε –βάσει των αναθηματικών επιγραφών – στα 1866.
Η χρηματοδότηση του έργου επετεύχθη κατά κύριο λόγο από την συγκέντρωση δι’εράνου μεταξύ των Παντελεημονιτών μεταναστών στην Αμερική (Η.Π.Α.) ποσού ισόποσου περίπου με 1.000 οθωμανικές λίρες. Το πρότυπό του αναζητήθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, σε αστικό περιβάλλον και δή στον τότε Άγιο Αχίλλειο, μητροπολιτικό ναό της Λάρισας.
Πηγή του ιστορικού του Ναού: Εστιακά Σύμμεικτα (2013)
Ετήσια Εκδοση της «Εταιρείας Πιερικών Μελετών»
Εστίας Πιερίδων Μουσών Κατερίνης
Αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Πιερίας
Επιμέλεια έκδοσης: Νικόλαος Γραίκος
Εκδόσεις: Μάτι
