Του Σωτήρη Μ. Τζούμα

Όταν μιλάμε για την Πανορθόδοξη, δύο είναι οι δυνατοί κρίκοι που αναδείχθηκαν στην καθ´ημάς Εκκλησία: το Φανάρι και η Μόσχα. Τα υπόλοιπα Πατριαρχεία και οι λοιπές Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, παίζουν εξίσου καλά τους ρόλους τους αλλά η μεγάλη ευθύνη του χειρισμού κάθε θέματος πέφτει στο Φανάρι.
Η Εκκλησία της Μόσχας, ολίγον προ του θανάτου του Πατριάρχη Αλεξίου και αφ´ ής στιγμής έπαιρνε το πάνω χέρι ως “υπουργός Εξωτερικών” του Μόσχας, ο τότε Λένινγκράντ και νύν Πατριάρχης Κύριλλος, άρχισαν να ακούγονται δειλά-δειλά στην αρχή και πολύ απαιτητικά μετά οι πρώτες αξιώσεις και η διεκδίκηση μεριδίου εξουσίας.
Η Μόσχα, μετά την πτώση του πάλαι ποτέ ισχυρού σιδηρού παραπετάσματος και την επικράτηση απόλυτης ελευθερίας σε θέματα πίστεως, άρχισε να ξεσκονίζει τα πιόνια στο σκάκι και να αποκαλύπτει το νέο της μετακομμουνιστικό πρόσωπο, με διεκδικήσεις που υπήρχαν ερμητικά κρυμμένες στο πίσω μέρος του μυαλού της.
Η Μόσχα μετά τον πλήρη εναγκαλισμό της με την κρατική εξουσία της Ρωσίας, έδειξε μία περίεργη χειραφέτηση και αλαζονεία! Η άλλοτε εμπερίστατη Εκκλησία της Ρωσίας που στέναζε κάτω από την μπότα των μπολσεβίκων, άρχισε να παίρνει τα πάνω της και να γίνεται μέρος της εξουσίας.
Μάλιστα στα εκκλησιαστικά μας πράγματα άρχισε να θέλει να παίξει κυρίαρχο ρόλο!
Η Μόσχα είχε πάντα στη ζώνη επιρροής της Εκκλησίες με κοινές προσλαμβάνουσες παραστάσεις!
Η Εκκλησία της Σερβίας κατ´ αρχή και στη συνέχεια της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας τελούσαν πάντα υπό καθεστώς ζεστούς εναγκαλισμού με τη Μόσχα.
Όμως ο νύν Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, δε μένει μόνο σε αυτές τις Εκκλησίες! Έχοντας ως ενεργούμενο τον Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα έχει καταφέρει να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με πολλές Ορθόδοξες Εκκλησίες!
Με την μέθοδο των γενναιόδωρων προσφορών και με την ικανότητα να υποχρεώνει τους άλλους έχει κατορθώσει να διασπάσει το άλλοτε συμπαγές μέτωπο των Ορθοδόξων Εκκλησιών και μάλιστα κι αυτών των πρεσβυγενών μας Πατριαρχείων.
Η Μόσχα τώρα που μπορεί, θέλει να παίξει κυρίαρχο και πρωταγωνιστικό ρόλο στο Εκκλησιαστικό μας στερέωμα.
Κι αυτό το επιδιώκει με κάθε τρόπο. Ακόμη κι ανορθόδοξο!
Η πρωτοκαθεδρία του Οικουμενικού Πατριαρχείου δεν στηρίζεται στον πλούτο αλλά στους ιερούς κανόνες.
Η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως είναι η Μητέρα Εκκλησία!
Χωρίς να στηρίζει τη δύναμή της σε κάποιες ιμπεριαλιστικές τάσεις, εντούτοις έχει την δυνατότητα να παρεμβαίνει και να ξεκαθαρίζει τα πράγματα εκεί όπου η αλαζονεία και η προχειρότητα των ανθρώπων κάνουν ζημιά!
Το παράδειγμα της Εκκλησίας της Τσεχίας και αυτά που έχει δημιουργήσει εκεί ο ρωσικός δάκτυλος, είναι ενδεικτικά των καταστάσεων που συνήθως αντιμετωπίζει και θεραπεύει η Μητέρα Εκκλησία!
Η Ρωσία με ένα δόλιο τρόπο κατάφερε να βάλλει στο χέρι τη διοίκηση μίας αυτοκέφαλης Εκκλησίσς και να την κάνει… “παράρτημα” της!
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην περίπτωση αυτή, για να μην κατηγορηθεί για παρεμβατισμό, έδειξε στην αρχή της κρίσης, υπερβολική ανοχή και αργά ανακλαστικά, με αποτέλεσμα να πάρει κεφάλι η Ρωσία.
Έπρεπε από την πρώτη στιγμή για να ανακόψει τις αυθαίρετες παρεμβάσεις της Ρωσίας, να αποστείλει τριμελή Εξαρχία για να εξετάσει το θέμα!
Δεν το έκανε! Κι άφησε ελεύθερη τη Μόσχα να αναπτύξει τη στρατηγική της!
Το ίδιο και στη διένεξη που έχει δημιουργηθεί μεταξύ Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, η οποία λίγο έλλειψε να τινάξει στον αέρα την Πανορθόδοξη Σύναξη.
Ο Ιεροσολύμων προέβη, ως μη όφειλε, στην εκλογή του Εξάρχου του Κατάρ σε Επίσκοπο και μάλιστα υπό τον τίτλο Κατάρ. Η πράξη αυτή θεωρήθηκε πράξη εισπήδησης στο Πατριαρχείο Αντιοχείας, το οποίο ζητώντας αφορμή, του δόθηκε η ευκαιρία να ξεκινήσει έναν ιερό πόλεμο κατά του Ιεροσολύμων, για ένα θέμα που υπό άλλες συνθήκες, θα εθεωρείτο.. “συν τρέχον πταίσμα”, δεδομένου ότι το δαιδαλώδες σύστημα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όλοι το παραβιάζουν!
Ο Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης, σε αντίθεση με τον φιλέλληνα αγνοούμενο αδελφό του Χαλεπίου Παύλο, δεν φημίζεται για τα τόσο φιλελληνικά του αισθήματα!
Αφορμή ζητούσε να δέσει την Εκκλησία της Αντιόχειας στο άρμα της Εκκλησίας της Ρωσίας.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει δύσκολη αποστολή από δώ και στο εξής!
Αφ´ ενός να ξεκαθαρίσει κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο, πώς είναι και παραμένει η Μητέρα Εκκλησία των Ορθοδόξων και αφ´ ετέρου να δώσει λύσεις σε όλες τις υφιστάμενες εκκρεμότητες, δίνοντας με τον τρόπο αυτό έμπρακτη απάντηση στους αμφισβητίες!
Αν αυτό δεν συμβεί, τότε φοβούμαι ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία μας μπαίνει σε κλοιό έντονης αμφισβήτησης από όλους. Και αλίμονό μας τότε!