ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΟΙΣ
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ
ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Ἡ γλυκύτης τῆς Ἁγίας Νυκτὸς τῶν Χριστουγέννων περιβάλλει καὶ πάλιν τὸν κόσμον. Καὶ ἐν μέσῳ τῶν ἀνθρωπίνων καμάτων καὶ πόνων, τῆς κρίσεως καὶ τῶν κρίσεων, τῶν παθῶν καὶ τῶν ἐχθροτήτων, τῶν ἀνησυχιῶν καὶ τῶν ἀπογοητεύσεων, προβάλλει μὲ τὴν ἰδίαν ὡς καὶ ἄλλοτε γοητείαν, πραγματικὸν καὶ σύγχρονον ὅσον ποτέ, τὸ μυστήριον τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ, προτρεπόμενον ἵνα «δικαιοσύνην μάθωμεν οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» (πρβλ. Ἠσ. κς΄, 9), ὅτι «ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ» (Λουκ. β΄, 11).
Ἀτυχῶς, ὅμως, κατὰ τὴν ἐποχήν μας, πολλοὶ ἄνθρωποι σκέπτονται ὅπως ὁ ἐκτελεστὴς ἐκεῖνος τῶν νηπίων Ἡρώδης, ὁ ἄνομος καὶ ἀδίστακος, καὶ ἐξολοθρεύουν τοὺς συνανθρώπους των διὰ ποικίλων τρόπων. Ὁ στρεβλωμένος ἀπὸ τὴν ἐγωκεντρικότητά του νοῦς τοῦ ἐξουσιαστοῦ τοῦ κόσμου τούτου, ὁ ὁποῖος προσωποποιεῖται εἰς τὸ φονικὸν πρόσωπον τοῦ Ἠρώδου, εἶδε παραδόξως κίνδυνον διὰ τὴν ὑπόστασίν του τὴν γέννησιν ἑνὸς ἀθώου Παιδίου.
Καὶ ὡς καταλληλότερον τρόπον διὰ τὴν προφύλαξιν τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας του ἀπὸ τὸν κίνδυνον, τὸν ὁποῖον ἐνέπνεεν εἰς αὐτόν –κατὰ τὴν ἄποψίν του- ἡ γέννησις τοῦ Παιδίου, ἐπέλεξε τὴν ἐξολόθρευσίν του.
Διὰ νὰ σωθῇ ἀπὸ τὰς φονικὰς διαθέσεις τὸ Βρέφος Ἰησοῦς, διὰ τὸ ὁποῖον ὡμίλησαν οἱ Ἄγγελοι, ἠναγκάσθη νὰ φύγῃ εἰς Αἴγυπτον, καταστὰν οὕτω, θὰ ἐλέγομεν μὲ τὴν ὁρολογίαν τῆς ἐποχῆς μας, «πολιτικὸς πρόσφυξ», ὁμοῦ μετὰ Μαρίας τῆς Μητρὸς Αὐτοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, καὶ τοῦ μνήστορος Ἰωσήφ.
Εἰς τὴν ἐποχήν μας, θεωρουμένην ὡς ἐποχὴν προόδου, πολλὰ παιδία ἀναγκάζονται νὰ καταστοῦν πρόσφυγες ἀκολουθοῦντα τοὺς γονεῖς των διὰ νὰ σώσουν τὴν ζωήν των, τὴν ὁποίαν ὑποβλέπουν ποικιλώνυμοι ἐχθροί των.
Τὸ γεγονὸς τοῦτο, ἀποτελεῖ ὄνειδος διὰ τὸ ἀνθρώπινον γένος.
Διὸ καὶ ἐπὶ τῇ Γεννήσει τοῦ Παιδίου Ἰησοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ λυτρωτοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, διακηρύττομεν ἀπὸ τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ὅτι αἱ κοινωνίαι πᾶσαι πρέπει νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἀσφαλῆ ἀνάπτυξιν τῶν παιδίων καὶ νὰ σεβασθοῦν τὸ δικαίωμά των εἰς τὴν ζωήν, εἰς τὴν παιδείαν καὶ εἰς τὴν κανονικὴν ἀνάπτυξίν των, τὴν ὁποίαν ἠμπορεῖ νὰ ἐξασφαλίσῃ ἡ ἀνατροφὴ καὶ διαπαιδαγώγησίς των ἐντὸς τοῦ πλαισίου τῆς παραδοσιακῆς οἰκογενείας, μὲ βάσιν τὰς ἀρχὰς τῆς ἀγάπης, τῆς φιλανθρωπίας, τῆς εἰρήνης, τῆς ἀλληλεγγύης, ἀγαθῶν τὰ ὁποῖα κομίζει εἰς ἡμᾶς σήμερον ὁ δι᾿ ἡμᾶς σαρκωθεὶς Κύριος.
Ὁ τεχθεὶς Σωτὴρ καλεῖ ὅλους νὰ ἀποδεχθῶμεν τὸ μήνυμα τοῦτο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι ἀληθὲς ὅτι εἰς τὴν μακρὰν ἀνθρωπίνην ἱστορίαν οἱ λαοὶ ἐπραγματοποίησαν πολλὰς μετακινήσεις καὶ ἐποικισμούς.
Ἠλπίζομεν ὅμως ὅτι, μετὰ τοὺς δύο παγκοσμίους πολέμους καὶ τὰς περὶ τῆς εἰρήνης διακηρύξεις ἐκκλησιαστικῶν καὶ πολιτικῶν ἡγετῶν καὶ ὀργανισμῶν, αἱ σύγχρονοι κοινωνίαι θὰ ἠδύναντο νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν εἰρηνικὴν διαβίωσιν τῶν ἀνθρώπων εἰς τὰς χώρας των.
Ἀτυχῶς, τὰ γεγονότα διαψεύδουν τὴν ἐλπίδα, διότι μεγάλαι μᾶζαι ἀνθρώπων πρὸ τῆς ἀπειλῆς τῆς ἐξολοθρεύσεώς των ἀναγκάζονται νὰ λάβουν τὴν πικρὰν ὁδὸν τῆς προσφυγιᾶς.
Ἡ διαμορφουμένη αὕτη κατάστασις, μὲ τὸ διαρκῶς ὀγκούμενον κῦμα τῶν προσφύγων, αὐξάνει τὰς εὐθύνας ἡμῶν, ὅσων ἔχομεν εἰσέτι τὴν εὐλογίαν νὰ ζῶμεν εἰρηνικῶς καὶ μὲ κάποιαν ἄνεσιν, νὰ μὴ μένωμεν ἀναίσθητοι ἐνώπιον τοῦ καθημερινοῦ δράματος χιλιάδων συνανθρώπων μας, ἀλλὰ νὰ ἐκφράσωμεν εἰς αὐτοὺς τὴν ἔμπρακτον ἀλληλεγγύην καὶ ἀγάπην μας, μὲ τὴν βεβαιότητα ὅτι κάθε εὐεργεσία πρὸς αὐτοὺς ἀποβαίνει εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ τεχθέντος καὶ σάρκα λαβόντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ὄχι ὡς βασιλεύς, ὄχι ὡς ἐξουσιαστής, ὄχι ὡς δυνάστης, ὄχι ὡς πλούσιος, ἀλλὰ ἐτέχθη ὡς γυμνὸν καὶ ἀνυπεράσπιστον Βρέφος, εἰς σμικρὸν σταῦλον, ἄνευ ἑστίας, ὅπως ζοῦν αὐτὴν τὴν στιγμὴν χιλιάδες συνανθρώπων μας, καὶ ἠναγκάσθη ἐκ τῶν πρώτων ἐτῶν τῆς ἐπιγείου ζωῆς Του νὰ ξενιτευθῇ εἰς χώραν μακράν, διὰ νὰ σωθῇ ἐκ τοῦ μίσους τοῦ Ἡρώδου. Τῶν νηπίων τῶν σημερινῶν προσφύγων, θὰ ἐλέγομεν, τὸ ἀθῷον αἷμα ἡ γῆ καὶ ἡ θάλασσα πίνουν, τοῦ δὲ Ἡρώδου ἡ ἀνασφαλὴς ψυχή «τὸ κρῖμα ἐδέξατο».
Αὐτὸ τὸ τεχθὲν καὶ εἰς Αἴγυπτον πορευόμενον Θεῖον Βρέφος εἶναι ὁ πραγματικὸς ὑπερασπιστὴς τῶν σημερινῶν προσφύγων, τῶν διωκομένων ὑπὸ τῶν συγχρόνων Ἡρωδῶν.
Αὐτό, τὸ Βρέφος Ἰησοῦς, ὁ Θεὸς ἡμῶν, «ἐγένετο τοῖς ἀσθενέσιν ὡς ἀσθενής» (πρβλ. Α΄ Κορ. θ΄, 22), σύμμορφον πάντων ἡμῶν, τῶν ἀδυνάτων, τῶν ἐξουθενημένων, τῶν κινδυνευόντων, τῶν προσφύγων.
Ἡ συμπαράστασις καὶ ἡ βοήθεια ἡμῶν πρὸς τοὺς διωκομένους καὶ ἐκτοπιζομένους συνανθρώπους μας, ἀνεξαρτήτως φυλῆς, γένους καὶ θρησκείας, θὰ εἶναι διὰ τὸν τεχθέντα Κύριον δῶρα πολυτιμότερα τῶν δώρων τῶν μάγων, θησαυροὶ τιμιώτεροι «χρυσοῦ καὶ λιβάνου καὶ σμύρνης» (πρβλ. Ματθ. β΄, 11), πλοῦτος πνευματικὸς ἀναφαίρετος καὶ μόνιμος, ὁ ὁποῖος δὲν θὰ φθαρῇ ὅσοι αἰῶνες καὶ ἐὰν παρέλθουν, ἀλλὰ θὰ μᾶς ἀναμένῃ εἰς τὴν βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν. Ἂς προσφέρωμεν ἕκαστος ὅ,τι δυνάμεθα εἰς τὸν ἐν τῷ προσώπῳ τῶν προσφύγων ἀδελφῶν μας ὁρώμενον Κύριον.
Ἂς προσφέρωμεν εἰς τὸν ἐν Βηθλεὲμ τικτόμενον σήμερον μικρὸν Χριστὸν αὐτὰ τὰ τίμια δῶρα τῆς ἀγάπης, τῆς θυσίας καὶ τῆς φιλανθρωπίας, μιμούμενοι τὴν Αὐτοῦ εὐσπλαγχνίαν, καὶ ἂς προσκυνήσωμεν Αὐτὸν μετὰ τῶν ἀγγέλων, τῶν μάγων, τῶν ἁπλοϊκῶν ποιμένων, κράζοντες τό «δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. β΄, 14), σὺν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις.
Ἡ χάρις καὶ τὸ πλούσιον ἔλεος τοῦ πρόσφυγος Βρέφους Ἰησοῦ εἴησαν μετὰ πάντων ὑμῶν!
Χριστούγεννα ‚βιε΄
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν
Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ Β’
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ, ΠΑΣΗΣ ΓΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ
ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ
ΧΑΡΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ
ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
«Ἰησοῦς Χριστός ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τὰ ἀμφότερα ἓν καὶ τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας» (Εφεσ. 2,14)
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον Θεό της αγάπης με φύση ειρηνική. Και η σχέση του ανθρώπου με τον Δημιουργό του μέσα στον παράδεισο ήταν απόλυτα ειρηνική. Από τη στιγμή όμως που ο άνθρωπος ύψωσε το εγώ του ως σημαία ανταρσίας, αυτή η ειρηνική σχέση με τον Θεό διαταράχθηκε.
Από τη στιγμή που ο άνθρωπος ύψωσε το ατομικό του θέλημα πάνω από το θέλημα του Θεού, η ειρήνη φυγαδεύτηκε από την καρδιά του. Τότε υψώθηκε «τό μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ» ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο.
Τον μεσότοιχο του φραγμού γκρέμισε με την ενανθρώπησή Του ο Υιός του Θεού. Ο Ιησούς Χριστός στάθηκε μετέωρος μεταξύ ουρανού και γης, άπλωσε τα χέρια του και ειρηνοποίησε τη γη με τον ουρανό.
Ένωσε τον άνθρωπο με τον Θεό και δημιούργησε ανθρωπότητα νέα, φέρνοντας την ειρήνη.
Η ειρήνη αυτή έχει κατεύθυνση διπλή: είναι συμφιλίωση των ανθρώπων με τον Θεό, αλλά και συμφιλίωση των ανθρώπων μεταξύ τους. Εγγυητής της ειρήνης έγινε ο Κύριός μας, ως ακρογωνιαίος λίθος του σώματος της Εκκλησίας.
Μας κάλεσε να γίνουμε σπλαχνικοί, τιθασεύοντας τον εγωισμό μας. Μας κάλεσε να θεωρήσουμε πλησίον ανθρώπων αλλά και Θεού εκείνον που σπλαχνίζεται.
Εκείνον που αυτονόητα στηρίζει τον άλλο, όχι διότι υπάρχει σχέση μαζί του φυλετική, εθνική ή θρησκευτική, αλλά διότι αυτό επιτάσσει η καρδιά του.
Μας δίδαξε την σπλαχνική αγάπη ως μοναδικό μέτρο αξιολόγησης της πίστης, των προθέσεων και των πράξεών μας.
Κι όμως ο άνθρωπος συχνά αποτυγχάνει να θέσει ειλικρινά στον εαυτό του το ερώτημα: είμαι πλησίον στον συνάνθρωπο;
Συνεχίζει να υψώνει τον δικό του μεσότοιχο του φραγμού, ελπίζοντας μάταια να αφήσει έξω την δυστυχία του κόσμου.
Κι όμως τον μεσότοιχο του φραγμού διαβρώνουν τα δάκρυα εκείνων που ζητούν βοήθεια.
Τον μεσότοιχο του φραγμού γκρεμίζουν, ως άλλα τείχη της Ιεριχούς, οι οιμωγές των απελπισμένων. Τον μεσότοιχο του φραγμού αλώνουν στρατιές αναγκεμένων με μόνο πολιορκητικό κριό την απόγνωση.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Η προσφυγική κρίση που χτύπησε και διέρρηξε τις θύρες της Ευρώπης, απέδειξε στην πράξη ότι όσα τείχη κι αν υψωθούν, όσοι φράκτες κι αν απλωθούν, όσα ναρκοπέδια κι αν φυτευτούν, η απόγνωση σπάει τα στεγανά και αναζητά έμπρακτη κατανόηση.
Αν όμως χιλιάδες πασχίζουν να ξεφύγουν από το καμίνι του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, εκατομμύρια είναι εκείνοι που σε Αφρική και Μέση Ανατολή θεωρούν την Ευρώπη γη της επαγγελίας, γη που πασχίζουν να προσεγγίσουν διακινδυνεύοντας την ίδια τους τη ζωή.
Στις μέρες μας μέτρο αξιολόγησης της ευσπλαχνίας μας οφείλει να είναι όχι μόνο η ετοιμότητά μας να συντρέξουμε τον πρόσφυγα, ανεξάρτητα από την σύσταση του αίματός του, το χρώμα του δέρματός του ή τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.
Η ευσπλαχνία μας κρίνεται από την ετοιμότητα της χριστιανικής μας συνείδησης να επαναστατήσει και να απαιτήσει όχι απλά τον έλεγχο της κρίσης, αλλά την θεραπεία των αιτίων που την τροφοδοτούν.
Και η θεραπεία θα έρθει μόνο εάν την εισαγωγή της δυστυχίας αντικαταστήσει η εξαγωγή στις πατρίδες που πληθυσμιακά αιμορραγούν των αξιών που άνθισαν και κάρπισαν στην Ευρώπη, με πρωτεύουσα την αξία της χριστιανικής αγάπης.
Μόνον έτσι θα ανακοπεί το ατέλειωτο ανθρώπινο ποτάμι της δυστυχίας, αλλά και θα σταματήσει να επιβιβάζεται λαθραία στις βάρκες της απόγνωσης το μίσος της τρομοκρατίας.
Ο Μέγας Βασίλειος είπε: «Τόσους αδικείς, όσους θα μπορούσες να βοηθήσεις» (Ομιλία περί πλεονεξίας, PG 31, 276Α-277Β).
Εγώ θα προσέθετα ότι και τους εαυτούς μας αδικούμε, όταν αφήνουμε στον αγρό της δυστυχίας να φυτρώνουν τα αγκάθια της τρομοκρατίας.
Ας μη σπείρουμε λοιπόν την απάρνηση, διότι θα συνεχίσουμε να θερίζουμε την απόγνωση των άλλων και τον φόβο τον δικό μας.
Ας σπείρουμε την αγάπη και την ειρήνη, όπως έκανε ο Κύριός μας, ο γεννηθείς προς ευαγγελισμό της ειρήνης προς όλους τους ανθρώπους, «τοῖς μακράν καί τοῖς ἐγγύς». (Εφεσ. 2,17)
Χρόνια Πολλά!
†Ο Πάπας καί Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ Β΄
Εν τη Μεγάλη Πόλει της Αλεξανδρείας Χριστούγεννα 2015
Σήμερον δέχεται ἡ Βηθλεέμ
τον καθήμενον δια παντός συν Πατρί,
σήμερον άγγελοι το βρέφος το τεχθέν
θεοπρεπώς δοξολογούσι,
Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη
εν ανθρώποις ευδοκία.
(Ιδιόμελον Όρθρου Χριστουγέννων).
Η ανά τα πέρατα του κόσμου Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Ορθόδοξος του Χριστού Εκκλησία βιοι σήμερον εορταστικώς, κηρύσσει εις τα μέλη της ποιμαντικώς και μαρτυρεί εις τον κόσμον ειρηνικώς γεγονός υπερφυές και εξαίσιον, γεγονός υπερβαίνον πάσαν ανθρωπίνην έννοιαν, αντίληψιν και δύναμιν.
Το γεγονός τούτο είναι η εκπλήρωσις των προφητειών της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι η πραγματοποίησις της προσδοκίας των εθνών.
Ο Θεός εν τη απείρω αγάπη Αυτού παρείδε τους χρόνους της αγνοίας του ανθρώπου, συνεχώρησε αυτώ τα προγεγενημένα αμαρτήματα και ανομήματα και εκάλεσεν εις θείαν εν Εαυτώ καινήν ζωήν, δια την οποίαν εξ αρχής επλάσθη, «Λύτρωσιν απέστειλε Κύριος τω λαώ Αυτού» (Ψαλμ. 110, 9).
Η λύτρωσις αύτη είναι ο αυτός ούτος ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού. Τούτον,«ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν ο Θεός εις τον κόσμον, γενόμενον εκ γυναικός, γενόμενον υπό νόμον, ίνα τους υπό νόμον εξαγοράση, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν» ( Γαλ. 4, 4) κατά τον ουρανοβάμονα απόστολον Παύλον.
«Ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν και εκ του πληρώματος Αυτού ημείς πάντες ελάβομεν και χάριν αντί χάριτος» (Ιω. 1, 4 &16) κατά τον Ευαγγελιστήν της αγάπης.
Η σάρκωσις του Λόγου, η πρόσληψις ανθρωπίνης σαρκός υπ’ Αυτού, ετελεσιουργήθη ουχί κατ’ ακολουθίαν των νόμων της φύσεως – «όπου γαρ βούλεται Θεός νικάται φύσεως τάξις» – αλλά τη ευδοκία του Πατρός, Πνεύμα Άγιον επήλθε επί Μαριάμ την Παρθένον κόρην της Ναζαρέτ και συνέλαβεν αύτη ως άνθρωπον τον Υιόν του Θεού.
Ο Υιός του Θεού εγένετο και Υιός του ανθρώπου, εσαρκώθη, ενηνθρώπησε. Η Μαριάμ εκυοφόρησε και έτεκε κατά σάρκα τον αναμενόμενον Μεσσίαν, τον Χριστόν. Τούτο συνέβη εν τόπω και χρόνω.
Έλαβε χώραν εις την πόλιν ταύτην της Βηθλεέμ και το απέριττον τούτο Σπήλαιον επί Ρωμαίου αυτοκράτορος Καίσαρος Οκταβιανού Αυγούστου.
Τό «ορώμενον τούτο ξένον και παράδοξον μυστήριον» είναι όντως η πλήρης αγάπης θεραπευτική συγκατάβασις του Θεού προς τον άνθρωπον.
Ο Θεός δια του Ιησού Χριστού συγκατέβη, «κατέβη εις τα κατώτερα μέρη της γης»(Εφεσ.4, 9), ίνα ο άνθρωπος αποκατασταθή εις το προ της πτώσεως αυτού θεοειδές κάλλος και εις τους ουρανούς ανέβη.
Κατά τον άγιον Κύριλλον Αλεξανδρείας «ο Θεός, ο έξω της οικουμένης υπάρχων, εισβέβηκεν, επεδήμησε εις αυτήν και εποιήσατο ιδίαν την ανθρωπίνην ψυχήν, ίνα αποφήνη αυτήν αμαρτίας κρείτονα, κατεκράθη τη ανθρωπίνη φύσει, ίνα τον άνθρωπον ουρανού πολίτην εργάσηται».
Εις το μυστήριον τούτο ο Θεός εκάλεσε συνεργούς, βοηθούς και μάρτυρας. Συνεργόν εκάλεσε την αειπάρθενον Μαρίαν, ίνα δανείση την σάρκα αυτής τω Υιώ Αυτού.
Βοηθόν και προστάτην εκάλεσε Ιωσήφ τον μνήστορα, συνοδόν της Παρθένου από Ναζαρέτ εις Βηθλεέμ και συνοδόν αυτής και του θείου βρέφους από Βηθλεέμ εις Αίγυπτον.
Μάρτυρας εκάλεσε εκ γης τους μάγους, σοφούς βασιλείς Περσών υπό αστέρος οδηγουμένους και απλούς ποιμένας, αγραυλούντας εις την πλησιόχωρον κώμην των Ποιμένων. Μάρτυρας εκάλεσε και εξ ουρανού, τους αγγέλους διαλαλούντας το μυστήριον δια του ουρανίου ύμνου, «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. 2, 14).
Ο αγγελικός ύμνος ούτος ανήγγειλε την ευδοκίαν του Θεού εις τους ανθρώπους, «του αποκαταλλάξαι τα πάντα εις Αυτόν» (Κολοσ. 1, 20) και «ανακεφαλαιώσασθαι τα πάντα εν τω Χριστώ» (Εφεσ. 1, 10), τω Σαρκωθέντι και Ενανθρωπήσαντι, «εις τόν Οποίον κατοικεί παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς» (Κολοσ. 2, 9), «ίνα εν Αυτώ ώσι πεπληρωμένοι» (Κολοσ. 2, 10) και «ουκέτι ξένοι και πάροικοι αλλά συμπολίται των αγίων και οικείοι του Θεού» ( Εφεσ. 1, 19), εν τω σώματι Αυτού της Εκκλησίας, «ης Αυτός εστιν η κεφαλή» ( Κολοσ. 1, 18).
Έναντι του μυστηρίου τούτου της εν τω προσώπω του Ενανθρωπήσαντος Ιησού Χριστού προσλήψεως, κατά χάριν θεώσεως και «συνδοξασμού» του ανθρώπου (Ρωμ. 8, 17), οι άνθρωποι εξ αρχής έως και της σήμερον διαφόρως ετοποθετήθησαν. Άλλοι ως οι μάγοι και ποιμένες χαίρουν επί τω αγγελικώ αγγέλματι και κύπτουν και προσκυνούν το βρέφος το τεχθέν.
Άλλοι ως ο Ηρώδης ο μανιώδης μιμούμενος τον διάβολον, όστις ανθρωποκτόνος εστί αμφιβάλλουν και δυσπιστούν και ακρίτως και αδιακρίτως εκτοπίζουν εκ των πατρώων αυτών εστιών και διακινούν βιαίως ανθρώπους και μαζικώς και κατ’ άτομον καταδιώκουν και φονεύουν, αθώα τέκνα, αθώους νέους, αθώους γέροντας, απαξιούντες ούτω και ευτελίζοντες την υπό του Θεού πλασθείσαν ανθρωπίνην ζωήν.
Την μανίαν του Ηρώδου φεύγων ο Χριστός, τη Θεία προτροπή, διέφυγεν εις Αίγυπτον, δηλών δια της φυγής ταύτης το αδιάβλητον παθητόν του ανθρωπίνου σώματος Αυτού, εφ’ ου εξ άλλου και το τίμιον πάθος του σταυρού εδέχθη «και ο παθητόν δια εκ νεκρών αναστάσεως Αυτού καταλέλοιπε»,κατά τον άγιον Σωφρόνιον Πατριάρχην Ιεροσολύμων.
Τα ειδεχθή φαινόμενα της βίας σήμερον εις βάρος χριστιανών αλλά και άλλων αθώων συνανθρώπων αυτών εν τη περιοχή της Μέσης Ανατολής και ανά τον κόσμον καταγγέλλει η Εκκλησία του Χριστού, επομένη τω ιδρυτή αυτής.
Καταγγέλλει τον πόλεμον και πάσαν βίαν, ευαγγελιζομένη ειρήνην τοις μακράν και τοις εγγύς. Καταδιωκομένη δεν καταδιώκει, αλλά προσεύχεται υπέρ των διωκτών αυτής.
Προσλαμβάνει τον άνθρωπον δια του Βαπτίσματος εις το σώμα Αυτής, όπερ σώμα Χριστού, και αγιάζει αυτόν και γεωργεί και διαμορφοί εις πρόσωπον ειρηνικόν, πιστεύουσα ότι «μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται» (Ματθ. 5, 9).
Τον λόγον της ειρήνης, δικαιοσύνης, συμφιλιώσεως και συνδιαλλαγής και απαρχής της βασιλείας του Θεού εις τον κόσμον, βιουμένης ήδη εν τη Εκκλησία, διαλαλεί σήμερον επί τη παγκοσμίω εορτή της χριστιανοσύνης η Μήτηρ των Εκκλησιών από του Θεοδέγμονος Σπηλαίου και της Αγίας Φάτνης και της επ αὐτῶν Κωνσταντινείου και Ιουστινιανείου Βασιλικής της Γεννήσεως, την οποίαν διεφύλαξεν ως κόρην οφθαλμού δια μέσου των αιώνων, και εύχεται εις το ποίμνιον αυτής εν τη δικαιοδοσία αυτής και όπου γης και εις τους προσερχομένους εκ περάτων της γης ευλαβείς προσκυνητάς την ευλογίαν, την δύναμιν και την χάριν του Άρχοντος της ειρήνης και δικαιοσύνης, του Αγγέλου της μεγάλης βουλής του Θεού, του Σαρκωθέντος, Ενανθρωπήσαντος και σαρκί εκ της Παρθένου τεχθέντος Θεού ημών Κυρίου Ιησού Χριστού.
Εν τη Αγία Πόλει Βηθλεέμ,
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2015
Διάπυρος προς Κύριον ευχέτης,
ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γ
Πατριάρχης Ιεροσολύμων
Το Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου Β’
Ἀδελφοί μου καί τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
«Μέγα καὶ παράδοξον θαῦμα τετέλεσται σήμερον! […] Ἦλθε γὰρ ἡ προσδοκία τῶν ἐθνῶν».
Ὁ ἱερός ὑμνωδός τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας μᾶς παροτρύνει νά ψάλλουμε ὅτι μέγα καί παράδοξο γεγονός συντελεῖται σήμερα, καθώς ἦλθε στόν κόσμο ἡ ἐλπίδα κι ἡ ἀπαντοχή τῆς οἰκουμένης.
Τό θαῦμα ἔγκειται στό γεγονός τοῦ ἐρχομοῦ, τῆς συνάντησης μέ τό πρόσωπο τοῦ Δημιουργοῦ. Ἡ σωτηρία δοκιμάστηκε ἀπό τά ἔθνη μέ ποικίλους τρόπους.
Δέν εὐοδώθηκε ὅμως οὔτε ἀπό ὀξυδερκεῖς ἡγέτες, οὔτε ἀπό φωτισμένους δασκάλους, οὔτε ἀπό τή δυναμική τῶν ἀνθρώπινων ἐπιτευγμάτων.
Ἐγκαινιάστηκε ἀπό τή θυσιαστική ἀγάπη τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, πού σμίκρυνε ἑκουσίως τήν παντοδυναμία Του γεννώμενος ὡς ἀνυπεράσπιστο βρέφος.
Ἡ προσδοκία μιᾶς καινούργιας ζωῆς ὑπῆρχε χωρίς νά εἶναι ἐφικτή ἡ πραγματοποίησή της. Οἱ βεβαιότητες καί οἱ κατακτήσεις τοῦ κόσμου προσέδιδαν κῦρος, ἐξουσία, δόξα.
Ἡ ἐλπίδα ὅμως σέ αὐτές ἦταν ἀνυπόστατη καθώς δέν ρίζωνε στή μοναδική κλήση τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι ἡ ἀγάπη.
Ἔρχεται λοιπόν τό πλήρωμα τῆς ἀγάπης ὁ Χριστός, γιά νά ἀποκαταστήσει τόν βαθύτερο πόθο τοῦ ἀνθρώπου πού δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τήν ἐλευθερία τῆς ἀγάπης.
«Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ σήμερον ἡνώθησαν». Πανηγυρίζουμε σήμερα τή γέννηση τῆς ἐλπίδας. Ἡ προσδοκία μας δέν εἶναι πιά μία ἄσαρκη-μεταφυσική ἀναμονή, οὔτε περιορίζεται σέ μία ψυχολογική αἰσιοδοξία.
Εἶναι γεγονός! Ἔχει τήν ἀρχή του στήν ἱστορία ἀλλά ἡ προοπτική του διασχίζει τήν αἰωνιότητα. Συντελέστηκε στό παρελθόν ἀλλά ἡ οἰκείωσή του πραγματοποιεῖται στό παρόν ὡς πρόγευση τοῦ μέλλοντος.
Ἡ ἀπόσταση μεταξύ γῆς καί οὐρανοῦ ἦταν ἡ κακότεχνη ἐφεύρεση τοῦ ἀνθρώπου. Στό ἀγεφύρωτο αὐτό χάσμα ἔβρισκαν χῶρο οἱ αὐταπάτες τῶν προσωπείων τῆς ἐλευθερίας.
Γιά τό λόγο αὐτό οἱ μόνοι πού ἀντιλήφθηκαν τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ ἦταν οἱ καταφρονεμένοι βοσκοί καί οἱ ἀλλοεθνεῖς μάγοι.
Ἡ κοσμική καταξίωση καί ἡ ἀλαζονική βεβαιότητα ἦταν καί θά εἶναι τά κατεξοχήν προσωπεῖα, τά εἴδωλα τοῦ ἀγέρωχου ἑαυτοῦ πού θά σκιάζουν πάντοτε τήν ἀλήθεια.
Ἡ ἁπλότητα τῶν βοσκῶν καί ἡ ἀναζήτηση τῶν μάγων κατέλιπαν αἰώνια παρακαταθήκη γνήσιου πόθου λευτεριᾶς.
Διότι γιά νά ὑπάρχει κάποιος ἐλεύθερος εἶναι ἀνάγκη νά εἶναι ταπεινός· δηλαδή νά εἶναι ξένος ὡς πρός τίς ἰδιοτελεῖς συμβάσεις τῆς ἐποχῆς του καί ἐπίσης ξένος ὡς πρός τήν ἀσφάλεια τῶν πεποιθήσεών του.
Ὁ πρῶτος μεγάλος ξενιτεμένος τῆς ἱστορίας ἄλλωστε εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ. «Ἐγκατέλειψε» τούς Πατρικούς κόλπους καί ἀνέλαβε τήν ἀνθρώπινη τραγωδία ἕως θανάτου.
Καί ὡς ἄνθρωπος ὅμως ἀναγκάστηκε νά πάρει τόν δρόμο τῆς προσφυγιᾶς βαδίζοντας ἑκούσια τόν σταυρωμένο δρόμο τῆς ἀγάπης.
Σέ αὐτόν τόν δρόμο πορεύεται καί ὁποιοσδήποτε ζητᾶ νά λευτερωθεῖ. Στέκεται στό πλάι ἐκείνων πού ἔχουν ἐξοριστεῖ, πού ἔχουν ἀπορριφθεῖ, γιατί πρῶτος ἀπορριμένος ἐξόριστος γιά χάρη ὅλων ἦταν ὁ Χριστός.
Αὐτά τά Χριστούγεννα ἄς ἑορτάσουμε τήν ξενιτειά μας ἀπό τίς συμβάσεις καί τήν κατασφάλιση πού πνίγουν τήν ἐλευθερία.
Ἄς ἐπαναπατριστοῦμε στό πρόσωπο καί τήν καρδιά τοῦ ἀναγκεμένου συνανθρώπου. Ἐκεῖ σπαργανοῦται ἀθόρυβα καί μυστικά ὁ Κτίστης, ἐκεῖ μποροῦμε νά ξαναβροῦμε τόν πρόσφυγα ἑαυτό μας.
ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
Ο ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ Β´
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
Δοκιμασίες καί παρουσία τοῦ Θεοῦ
Πρός τόν εὐλαβῆ κλῆρο καί λαό,
Τέκνα ἐν Κυρίω προσφιλέστατα,
«Πιστεύω… εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ
τόν μονογενῆ,… σαρκωθέντα… καί ἐνανθρωπήσαντα».
1. Ανησυχία, πόνος και φόβος απλώνονται αυτό τον καιρό στη ζωή μας. Πολύμορφη ανέχεια, ξενιτεμοί, δυσβάστακτες στερήσεις ˙ τρομοκρατικά ξεσπάσματα επιθετικότητας και μίσους.
Και μέσα στη θολή αναταραχή, η εορτή των Χριστουγέννων έρχεται σαν ολοφώτεινη δέσμη παρηγοριάς, ειρήνης και ελπίδας.
Τα γεγονότα σχετικά με τη Γέννηση του Χριστού, όπως τα περιγράφουν οι ευαγγελιστές Ματθαίος και Λουκάς, τονίζουν ότι ο Ιησούς Χριστός από βρέφος ακόμη αντιμετωπίζει σειρά δυσκολιών.
Γεννιέται ύστερα από ένα μακρύ ταξίδι της Παναγίας μητέρας Του, σε χώρο φτωχικό της Βηθλεέμ, οι κάτοικοι της οποίας μένουν ψυχροί και αδιάφοροι.
Ακολουθεί το μίσος των ισχυρών, το διαβολικό σχέδιο του Ηρώδη, ένας παράλογος και άδικος διωγμός, που Τον αναγκάζει να καταφύγει στην Αίγυπτο.
Σε όλες όμως, τις δύσκολες συνθήκες της ζωής του μικρού Ιησού δεσπόζει η παρουσία του Θεού Πατρός.
Μην απορούμε, λοιπόν, και μην τα χάνουμε, όταν βρισκόμαστε εμπρός σε κακουχίες, εχθρότητες, αδικίες, φτώχεια, αδιαφορία και αδιέξοδα. Οι δοκιμασίες είναι αναπόσπαστα στοιχεία του ανθρώπινου βίου.
Ας μάθουμε να τις αντιμετωπίζουμε ειρηνικά. Κυρίως με πίστη και εμπιστοσύνη στην πρόνοια και την παρουσία του Θεού.
Ακόμη και στις σκοτεινές φάσεις του βίου μας, όταν απειλές, στερήσεις, ασθένειες, αποτυχίες μας συνθλίβουν, αντηχεί παρηγορητικά ο στίχος του Ψαλμωδού: «Ἐάν γάρ καί πορευθῶ ἐν μέσω σκιᾶς θανάτου, οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι σύ μέτ’ ἐμοῦ εἶ˙» (Ψάλμ. 22:4). Η αίσθηση της πανταχού και πάντοτε παρουσίας του Θεού παρηγορεί, ενισχύει και εξασφαλίζει αντοχή και ειρήνη στον πόνο και τις θλίψεις. Γεμίζει επίσης την ψυχή με φως αγαλλιάσεως σε ώρες επιτυχίας και δημιουργίας.
2. Η γνώση της παρουσίας και προνοίας του Θεού στον κόσμο ήταν μία αλήθεια αποδεκτή ήδη από την αποκάλυψη της Π. Διαθήκης.
Το συγκλονιστικό Νέο που τονίζει η εορτή των Χριστουγέννων είναι ότι ο Θεός όχι απλώς είναι παρών στον κόσμο μας, αλλά ότι ο Υιός και Λόγος Τού «σαρκώθηκε», προσέλαβε την ανθρώπινη φύση.
Αυτή η αποκάλυψη διαφοροποιεί τη χριστιανική πίστη από τα ποικίλα θρησκεύματα.
Το σύμβολο της χριστιανικής πίστεως υπογραμμίζει: «Πιστεύω… εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ τόν μονογενῆ,… σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἐνανθρωπήσαντα».
Έκτοτε, όσοι πιστεύουν σ’ Αυτόν και βαπτίζονται στο όνομα της Αγίας Τριάδος γίνονται μέλη του μυστικού σώματος του Χριστού «ὅ ἐστιν ἡ Ἐκκλησία» (Κόλ.1:24).
Λαμβάνουν τη Χάρη και τη δύναμη να μένουν «ἐν αὐτῷ», να βρίσκονται σε προσωπική κοινωνία με τον Χριστό.
Το βίωμα που γαληνεύει τον πιστό Χριστιανό είναι κάτι ακόμα εντονώτερο από την απλή θεϊκή παρουσία. Είναι η υπαρξιακή «κοινωνία» με τον ενανθρωπήσαντα Λόγο του Θεού, με τον Ιησού Χριστό.
«Ὁ φανερωθεῖς Λόγος διά τοῦτο κατέμειξεν ἐαυτόν τῇ ἐπικήρῳ τῶν ἀνθρώπων φύσει, ἴνα τῇ τῆς θεότητος κοινωνίᾳ συναποθεωθῇ τό ἀνθρώπινον», (Αγ. Γρηγόριος Νύσσης: Ο φανερωθείς Λόγος, γι´ αυτό έσμιξε τον εαυτό Του με τη θνητή φύση των ανθρώπων, για να συναποθεωθεί το ανθρώπινο μέσω της κοινωνίας με τη Θεότητα).
Με τη «σάρκωσή» Του, ο Υιός του Θεού μας προσέφερε το ασύλληπτο δικαίωμα να «μένωμε ἐν Αὐτῷ», να μετέχουμε μυστικά στη ζωή αγάπης της Αγίας Τριάδος.
Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης διατύπωσε λακωνικά την εκπληκτική αλήθεια που συνοψίζει την Καινή Διαθήκη: «Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστι, καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ.» (Ἅ’ Ἰω. 4:16).
Ο Χριστός επανειλημμένως αναφέρθηκε στο μυστήριο της σχέσεώς Του με τον Ουράνιο Πατέρα. «Πιστεύετε μοί ὅτι ἐγώ ἐν τῷ πατρί καί ὁ πατήρ ἐν ἐμοί»(Ἰω. 14:11), «Καί ὁ πέμψας με μετ’ ἐμοῦ ἑστιν˙ οὐκ ἀφῆκε μέ μόνον ὁ πατήρ, ὅτι ἐγώ τά ἀρεστά αὐτῷ ποιῶ πάντοτε» (Ἰω. 8:29).
Σ’ αυτή τη σχέση κοινωνίας μαζί Του καλεί όλους τους μαθητές και αποστόλους Του.
Με σαφήνεια δήλωσε: «Ἐάν τίς ἀγαπᾶ με, τόν λόγον μου τηρήσει, καί ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καί πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ’ αὐτῷ ποιήσομεν.»(Ἰω. 14:23).
Προαπαιτούμενο λοιπόν για την «κοινωνία» μαζί Του είναι η συμμόρφωση της συμπεριφοράς μας με τον λόγο Του, με το θέλημά Του, με τις αρχές που Εκείνος καθόρισε: τη δικαιοσύνη, τη φιλαλήθεια, τη μακροθυμία, τη συγχωρητικότητα, την αγνότητα, την ταπεινοφροσύνη και την αυτοθυσία.
**
Το μεγαλύτερο δώρο, αδελφοί μου, που μας προσφέρουν τα Χριστούγεννα είναι η βεβαιότητα ότι ο Θεός είναι «μεθ’ ἡμῶν».
Ο άπειρος και παντοδύναμος Θεός, ο άχρονος και αχώρητος, ο Οποίος «Ἀγάπη ἐστί», εισήλθε στον χρόνο και τον χώρο τον δικό μας.
«Καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ» (Ἅ’ Ἰω. 4:16).
Όποιος αγαπά και νιώθει διαρκώς την παρουσία του Θεού, την κοινωνία με τον ἐνανθρωπήσαντα Λόγο Του, δεν φοβάται κανέναν και τίποτε.
«Φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἄλλ’ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τόν φόβον,» (Ἅ’ Ἰω. 4:18) κάθε μορφής φόβο.
Ας δεηθούμε, ο εν Τριάδι Θεός να μας δίνει τη δύναμη Του για να μη λυγίζουμε από τις θλίψεις, τις αδικίες, τις κακουχίες που ορθώνονται στον δρόμο μας.
Για να ενισχύει την αίσθηση της παρουσίας του ουρανίου Πατρός, τη βεβαιότητα ότι στο κέντρο της ανθρώπινης ιστορίας δεσπόζει ο Εμμανουήλ – ο Χριστός.
Και με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, οι δοκιμασίες να μεταμορφώνονται σε ευκαιρίες πνευματικής ωριμότητας και αγιασμού.
Ειρηνοφόρα Χριστούγεννα, ευλογημένος και δημιουργικός ο νέος χρόνος.
Με ολόψυχη αγάπη εν Χριστώ,
+ Αναστάσιος
Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας
