«Εκείνο τον καιρό ο Ιησούς αποφάσισε να πάει στη Γαλιλαία. Βρίσκει τότε τον Φίλιππο και του λέει: «’Ελα μαζί μου».Ο Φίλιππος καταγόταν από τη Βηθσαϊδά, την πατρίδα του Ανδρέα και του Πέτρου. Βρίσκει ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ και του λέει: «Αυτόν που προανήγγειλε ο Μωυσής στο νόμο και οι προφήτες, τον βρήκαμε· είναι ο Ιησούς, ο γιος του Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ». «Μπορεί από τη Ναζαρέτ να βγει τίποτα καλό;» τον ρώτησε ο Ναθαναήλ. «’Ελα και δες μόνος σου», του λέει ο Φίλιππος. Ο Ιησούς είδε το Ναθαναήλ να πλησιάζει και λέει γι’ αυτόν: «Να ένας γνήσιος Ισραηλίτης, χωρίς δόλο μέσα του».«Από πού με ξέρεις;» τον ρωτάει ο Ναθαναήλ. Κι ο Ιησούς του απάντησε: «Προτού σου πει ο Φίλιππος να ‘ρθείς, σε είδα που ήσουν κάτω απ’ τη συκιά».Τότε ο Ναθαναήλ του είπε: «Διδάσκαλε, εσύ είσαι ο Υιός του Θεού, εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ».Κι ο Ιησούς του αποκρίθηκε: «Επειδή σου είπα πως σε είδα κάτω από τη συκιά, γι’ αυτό πιστεύεις; Θα δεις μεγαλύτερα πράγματα απ’ αυτά».Και του λέει: «Σας βεβαιώνω ότι σύντομα θα δείτε να έχει ανοίξει ο ουρανός, και οι άγγελοι του Θεού να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν πάνω στον Υιό του Ανθρώπου». (Ιωάν. 1, 44-52).
Τη γνωριμία του Ίησού με τους πρώτους μαθητές του αφηγείται ο Ιωάννης στο πρώτο κεφάλαιο του Ευαγγελίου του. Ειδικότερα η περικοπή που διαβάζεται την Α’ Κυριακή των Νηστειών, Κυριακή της Ορθοδοξίας,αναφέρεται στη συνάντηση του Ναθαναήλ με τον Ιησού μέσω του Φιλίππου. Πρόκειται άλλωστε για τη μοναδική σκηνή που γνωρίζομε από τη ζωή του μαθητού αυτού μέσα στα Ευαγγέλια. Χαρούμενος ο Φίλιππος γιατί ανακάλυψε στο πρόσωπο του Ιησού τον Μεσσία, για τον οποίο χρόνια τώρα διάβαζε στην Π. Διαθήκη, σπεύδει να μοιρασθεί τη συγκίνησή του με τον φίλο του Ναθαναήλ. Αυτός όμως με σκεπτικισμό καιαμφιβολία αντιμετωπίζει τον ενθουσιασμό του Φιλίππου λέγοντας: «εκ Ναζαρέτ δύναταί τι αγαθόν είναι;». Δηλ. από την άσημη και μικρή Ναζαρέτ είναι δυνατό να κατάγεται ο Μεσσίας μας;
Στο σκεπτικισμό του Ναθαναήλ αντιπαραθέτει ό Φίλιππος μιααπλή πρόσκληση: «Έρχου καί ίδε». Ηαπ’ ευθείας γνωριμία με το πρόσωπο του Ίησού θα σουαφαιρέσει κάθε αμφιβολία γι’ αυτόν. Η επιστράτευση όλων των διανοητικών δυνάμεων του ανθρώπου δεν ωφελεί σε τίποτε, εκμηδενίζεται και αχρηστεύεται μπροστά στη δύναμη του βιώματος. Αυτό που ζει κανείς συναντώντας τον Ιησού εγγίζει το βαθύτερο είναι του, γιατί περνά πέρα από τη σφαίρα του μυαλού και ζεσταίνει τα βάθη της καρδιάς του- τον πείθει υπαρξιακά και οι εγκεφαλικές αντιρρήσεις χάνουν μεμιάς τη δύναμή τους.
Η δυσπιστία και ο ορθολογισμός του Ναθαναήλ δεν προέρχονταν από διαφθορά ή κακία- ο Χριστός σε λίγο αναγνώρισε σ’ αυτόν ένα γνήσιο και άδολο Ισραηλίτη και του το είπε ευθέως.Του θύμισε μάλιστα και ένα προηγούμενο επεισόδιο της ζωής του, για να του άποδείξει πόσο άδικο είχε να αμφιβάλλει για τη μεσσιανική του και θεία ιδιότητα. Δεν γνωρίζουμε τι υπαινίσσεται ο Χριστός με την αναφορά του σ’αυτό το επεισόδιο, ίσως υπαινίσσεται ότι τον είδε να διαβάζει κάτω από μια συκή το Νόμο του Θεού ή τον είδε να προσεύχεται. Η δυσπιστία του Ναθαναήλ προερχόταν από την απόσταση που δεν είχε γεφυρωθεί ακόμη με την εμπειρία της προσωπικής συναντήσεως. Η προσωπική γνωριμία αίρει κάθε επιφυλακτικότητα και αμφιβολία, αχρηστεύει την αξία των επιχειρημάτων καιδημιουργεί πειστικότητα μέσα στο βαθύτερο κέντρο της υπάρξεως.
Πολλοί αρνητές του Ίησού παρουσιάστηκαν στην ιστορία. Δεν μας ενδιαφέρουν όμως αυτή τη στιγμή. Η σκέψη μας στρέφεται σ’ αυτούς που σαν τον Ναθαναήλ δεν είναι αρνητές αλλά δύσπιστοι και σκεπτικοί, χωρίς κατά βάθος να είναι κακοί. Πολλοί τέτοιοι μας είναι γνωστοί από παλαιότερα ή νεότερα χρόνια που είδαν τον Ιησοΰ σαν ένα συμπαθητικό και γοητευτικό διδάσκαλο απλώς, ή σαν ένα δυνατό ήρωα που έκανε θαυμαστά έργα, ή άλλοι πάλι που τον είδαν σαν μάγο που κατάφερε να πλανήσει τους ανθρώπούς και να κερδίσει οπαδούς, ή ακόμη σαν ένα επαναστάτη που ξεσήκωσε το λαό εναντίον των Ρωμαίων. Άλλοι αμφέβαλαν για την αλήθεια των όσων αφηγοΰνται οι ευαγγελιστές γι’ αυτόν και προσπάθησαν να ξεχωρίσουν το φανταστικό από το πραγματικό στις διηγήσεις τους. Πολλοί αμφιβάλλουν και δυσπιστοΰν μέχρι σήμερα όχι από εχθρότητα ή κακότητα, αλλά γιατί βλέπουν τελείως εξωτερικά, επιφανειακά, εγκεφαλικά.
Το μήνυμα της σημερινής διηγήσεως είναι μία πρόσκληση: «Έρχου και ίδε». Έλα νά δεις τον Χριστό από κοντά, μέσα από την Εκκλησία, μέσα από τη ζωή των μυστηρίων, μέσα από το βίωμα της προσωπικής συναντήσεως, μέσα από την εμπειρία της σχέσεως του ανθρώπινου προσώπου προς το θείο Πρόσωπο.
Ό δύσπιστος και επιφυλακτικός Ναθαναήλ μετά την προσωπική συνάντησή του με τον Ιησού πείθεται για τη μεσσιανική του ιδιότητα και στη συνέχεια της διηγήσεως ομολογεί την πίστη του σ’ αυτόν λέγοντας: «Έσύ είσαι ο υιός του Θεού, εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ». Η πίστη ότι ο Χριστός δεν είναι απλώς ένας ελκυστικός διδάσκαλος Ηθικής αλλ’ ο Υιός του Θεού που σταυρώνεται από τους ανθρώπους και ανασταίνεται όχι για να τους τιμωρήσει αλλά για να τους σώσει, η πίστη στη λυτρωτική προσφορά του Χριστού, δεν είναι αποτέλεσμα μιας λογικής διεργασίας μέσα στον άνθρωπο αλλά καρπός του βιώματος. Με το πρίσμα αυτής της προσωπικής εμπειρίας βλέπει κανείς και συνειδητοποιεί αλήθειες βασικές για τη ζωή του, για την καταξίωση της υπάρξεώς του, για την ηθική και πνευματική εξύψωσή του.
«Μείζω τούτων όψει», λέγει προς τον Ναθαναήλ ο Χριστός: Θα δεις ακόμη ανώτερα και μεγαλύτερα πράγματα. Ποια είναι αυτά τα «μείζω»; Η σωστότερη ερμηνεία της ζωής, η πιο σίγουρη πραγμάτωση των ιδανικών, η ολοκλήρωση της υπάρξεώς, θα είναι οι καρποί της προσκλήσεως «Έρχου και ίδε».